ιστορία Τανάγρας - Μπράτσι


ΜΠΑΡΤΣΙ ΤΟΝΤΟΡ – ΒΡΑΤΣΙ – ΜΠΡΑΤΣΙ - ΤΑΝΑΓΡΑ


Σε υψόμετρο 230 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας και 4 χιλιόμετρα δυτικά της αρχαίας Τανάγρας στις πλαγιές μίας κορυφής, στα ανατολικά τής οροσειράς «ΣΩΡΟΣ» είναι κτισμένο το χωριό Τανάγρα.
Νοτιοανατολικά του χωριού φαίνεται το «ΚΗΡΥΚΕΙΟ ΟΡΟΣ» και μία από τις κορυφές ΜΑΛΙΒΑΛΕΖΑ, που στα αρβανίτικα σημαίνει βουνό τού χορού. Ο πετρώδης λόφος πού βρίσκεται αμέσως πάνω από την ΤΑΝΑΓΡΑ με το κάστρο στην κορυφή είναι ο «ΓΡΑΟΣ ΣΤΗΘΟΣ» πού σύμφωνα με τον ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ είχαν καταλάβει οι Θηβαίοι για να εμποδίσουν την προέλαση του ΑΓΗΣΙΛΑΟΥ από την Αρχαία Τανάγρα προς την ΘΗΒΑ.
Ο χώρος που οδηγεί στο χωριό είναι πεδινός με άφθονα νερά από γεωτρήσεις πού ποτίζουν τις αγροτικές καλλιέργειες. Η γεωργία μαζί με το εμπόριο, τις κοντινές βιομηχανίες, και η 114ΠΜ, συντηρούν τους κατοίκους της ΤΑΝΑΓΡΑΣ σήμερα, πού είναι ανθρώποι ζωντανοί, φιλόξενοι, δραστήριοι, εργατικοί, δημιουργικοί και αυτό διακρίνεται από την σημαντική εξέλιξη και την άνοδο τού βιοτικού επιπέδου των κατοίκων τού χωριού.
Η ΤΑΝΑΓΡΑ υπάγεται στην επαρχία Θηβών.
Το 1851 υπαγόταν πληθυσμιακά στο δήμο ΤΆΝΑΓΡΑΣ.
Ο πληθυσμός του δήμου Τανάγρας από το έτος 1848 έως το 1907 είχε ώς εξής:
  • 1848           2000
  • 1849            2011
  • 1850            2036
  • 1851            2034
  • 1852            2042
  • 1853            2049
  • 1854             2091
  • 1855            2036
  • 1856            2022
  • 1861             2236
  • 1870             2867
  • 1879            3423
  • 1889             3951
  • 1896             4859
  • 1907             6148

Η επαρχία Θηβών αποτελούνταν από τους δήμους Θηβών, Θίσβης, Πλαταιών, Τανάγρας, Αυλίδος και Ακραιφνίου.
Ο πληθυσμός της επαρχίας ανερχόταν το 1851 σε 15500 κατοίκους.
Η ΤΑΝΑΓΡΑ(μπράτσι) το 1844 είχε 192 κατοίκους και το 1852 είχε 50 οικογένειες και 212 κατοίκους.
Ο πληθυσμός της ΤΑΝΑΓΡΑΣ σύμφωνα με επίσημα στοιχεία εξελίχθηκε ως εξής: 



ΧΑΡΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΤΟΥ Ι.Α KIEPERT, ΕΚΔΟΣΗ 1906 Ι. ΣΑΡΡΗ

  Χρονολογία Κάτοικοι  Σχόλια
  • 1844    192   
  • 1852    212    Οικογένειες 50
  • 1928    596   
  • 1940    626   
  • 1951    673   
  • 1961    1305    Με οικισμό Παναγία (114ΜΠ)
  • 1971    1085    -//-
  • 1981    1097    -//-
  • 1991    1085    -//-
  • 2001    1102    -//-


ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ
Τα τοπωνύμια των περιοχών της ΤΑΝΑΓΡΑΣ σήμερα μαρτυρούν πολλά και κυρίως την Αρβανίτικη καταγωγή των και αυτό γιατί οι ονομασίες των τοπωνυμίων, είναι αρβανίτικες και καταλήγουν στην χαρακτηριστική κατάληξη ΕΖΑ. Δ
εν θα θέλαμε όμως να πούμε ότι και πριν την κάθοδο των Αρβανιτών δεν υπήρχε οικισμός στον χώρο που σήμερα ευρίσκεται η ΤΑΝΑΓΡΑ. Αυτό το μαρτυρούν το κάστρο ο Μυκηναϊκός πολιτισμός της αρχαίας Τανάγρας ο οποίος βρέθηκε 200μ. μακριά από το χωριό και εκεί βρέθηκαν οι Μυκηναϊκές λάρνακες του 15ου – 13ου αιώνα π.Χ. οι οποίες σήμερα στολίζουν το μουσείο των Θηβών.
Τοπωνύμια: Καλό Πηγάδι, Καλιμπάκι, Πορί (ήταν περιοχή που είχε πόρο), Λεκάνια (είχε λεκάνες και έπιναν τα ζώα νερό), Λακακούκια (κόκκινη πεδιάδα), Φλόκα και Φίζι (ήταν τα ονόματα μικρών οικισμών στην περιοχή μονοβίγκλα), Αντλιοστάσιο, Γκράβα. Τσιούμπα (είχε ένα μικρό λόφο), Λιούκο (ΛΙΟΥΚΓ = κουτάλι), Ριζό, Καλίζα, Πηγάδι Ανυφαντή, Αραπόρεμα (Πρόι Αράπιτ = ρέμα του αράπη), Γκριμάδα (αναφέρεται στην αρχαία Τανάγρα επειδή την βρήκαν οι αρβανίτες γκρεμισμένη), Πύργος, Αγ. Πολύκαρπος, Βρύση, Αγ. Παρασκευή, Αγ. Τριάδα, Αγ. Ιωάννης, Προφήτης Ηλίας, Μαντρί Δριχούτη,  Μαντρί Μπελεγράτη, Κάστρο, Αγ. Σωτήρα, Δενδρο( είχε μια μεγάλη βελανιδιά), Μπαλή, Λαρι (παραπόταμος που τα νερά του έπεφταν στον Ασωπό ποταμό) Τρέπια, Βαθρακάς (είχε βάλτο με πολλά βατράχια), Κοκκινόβραχος, Κοκκινιά (είχε κόκκινα χώματα), Οξυά, Μαντρί του Μωραϊτη, Παλιοκατούντι (παλιό χωριό Καπανδρίτι), Μπρετ – Μπρετίστα (το μπρέτ είναι ο θάμνος που το ονομάζουμε φιλίκι Περιοχή στο Κυρήκειο), Μονοβίγκλα (βίγκλα είναι το παρατηρητήριο), Μπίεζα, Λιοφάτεζα (η λιοφάτα είναι δενδρο), Κάπεζα (υπήρχε ένας τσοπάνος που φύλαγε πρόβατα και φορούσε μια κάπα, άλλη μια εκδοχή είναι ότι τα δενδρα του Κηρυκείου ενωνόντουσαν με τα δένδρα της Κάπεζας που ήταν πάρα πολυ μεγάλα και δημιουργούσαν μια κάπα), Κοφίντεζα (προέρχεται από το επάγγελμα του κοφηνά ή από τα καλάμια που έφτιαχναν τα κοφήνια), Μπλιέντεζα (είναι από τη λέξη μπλιετ = μελίσσια), Μαλιβάλεζα (μάλι-βάλ = βουνό του χορού), Κεραμιδέζα (περιοχή που είχε κεραμίδια), Λέδεζα (λιέδ = τείχος) Λακαντρεϊτα (ίσια πεδιάδα), Βένιζα (περιοχή που είχε βένια = κέδρα), Σπέλα (σπηλιά), Σουριά (σουρ = άμμος ποταμίσσα), Κοκάλι (περιοχή στην αρχαία Τανάγρα που ονομάστηκε από τα πολλά πτώματα που έμειναν στο χώρο αυτό από τις μάχες που έγιναν το 457 Π.Χ και 456 Π.Χ. μεταξύ των Ταναγραίων, Σπαρτιατών Αθηναίων και Θηβαίων). Πρό’ι’-Μάτσιας (περιοχή στη Βένιζα που υπήρχαν γάτες και μάλιστα μαύρες).


Το σημερινό χωριό Τανάγρα φαίνεται ότι ιδρύθηκε και κατοικήθηκε στα μεσαιωνικά χρόνια, περίπου το 1480, όπως πολλά χωριά γύρω από αυτό.



Η πρώτη ονομασία του χωριού ήταν Μπάρτσι – Τόντορ, και μάλλον ήταν το όνομα του ιδρυτή του χωριού. Με την πάροδο των χρόνων το χωριό Τανάγρα πήρε τις ονομασίες, Βράτσι, Μπράτσι και Τανάγρα. Για τις ρίζες των κατοίκων μπορούμε να πούμε ότι άλλοι κάτοικοι ήσαν μόνιμοι κάτοικοι στο χωριό από την γέννηση του και άλλοι ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στο χωριό μετά την επανάσταση του 1821 κυρίως από τα Δερβενοχώρια.
    Στην εικοσαετία 1830 – 1850 έχουμε μεταφορά πληθυσμού. Η Ελλάδα έχει πλέον ελευθερωθεί και οι σκλαβωμένοι Έλληνες προσπαθούν να εγκατασταθούν στην ελεύθερη Ελλάδα.


Η αρχική σφραγίδα του δήμου ήταν κυκλική χωρίς έμβλημα. Το εικονιζόμενο έμβλημα καθορίστηκε με το ΒΔ της 11ης Οκτωβρίου 1870 Φ.Ε.Κ. 43/σελίδα 340. Στο μέσον η σφραγίδα της Τανάγρας είχε μία γυναίκα η οποία γύρω από το κεφάλι της έδενε μια ωραία ταινία. Στην περίμετρο της σφραγίδας ήταν γραμμένες οι λέξεις ΔΗΜΟΣ ΤΑΝΑΓΡΑΣ.
    Το χωριό Μπράτσι που υπαγόταν στον Δήμο Τανάγρας έγινε κοινότητα με το ΒΔ της 31/8/1912 Φ.Ε.Κ. Α262/1912. Το 1912 καταργήθηκαν οι δήμοι στην Ελλάδα και κάθε κοινότητα μπορούσε να εκλέξει τους δικούς της κοινοτικούς άρχοντες.
    Έτσι στις εκλογές που έγιναν στη Τανάγρα τον Απρίλιο του 1914 εκλέχθηκαν μετά την διαδικασία των εκλογών τα εξής άτομα:

1.  ΙΩΑΝΝΗΣ Λ. ΙΩΑΝΝΟΥ
2.  ΣΩΤΗΡΙΟΣ Π. ΜΠΕΛΕΓΡΑΤΗΣ
3.  ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΩΝ. ΜΗΤΣΗΣ
4.  ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΝΟΥΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
5.  ΓΕΩΡΓΙΟΣ Δ. ΓΚΙΟΚΑΣ
6.  ΣΠΥΡΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ
7.  ΑΝΤΩΝΙΟΣ Δ. ΦΩΤΣΗΣ
8.  ΑΝΤΩΝΙΟΣ Π. ΜΠΕΛΕΓΡΑΤΗΣ
9.  ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ
10. ΠΕΡΙΚΛΗΣ Χ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Πρόεδροι που διατέλεσαν στη κοινότητα Τανάγρας από την ίδρυση του χωριού μέχρι σήμερα ήσαν οι εξής:

1.  ΜΠΕΛΕΓΡΑΤΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ
2.  ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
3.  ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
4.  ΑΘΑΝΑΣΑΚΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ
5.  ΜΗΤΣΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ
6.  ΙΩΑΝΝΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
7.  ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ
8.  ΜΠΕΛΕΓΡΑΤΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ
9.  ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ
10. ΜΠΕΛΕΓΡΑΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
11. ΜΠΕΛΕΓΡΑΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
12. ΜΠΕΛΕΓΡΑΤΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ
13. ΜΗΤΣΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ
14. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
15. ΜΠΕΛΕΓΡΑΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ του ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
16. ΜΗΤΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του ΑΝΤΩΝΙΟΥ.
17. ΜΠΕΛΕΓΡΑΤΗΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ του ΣΩΚΡΑΤΗ
18. ΦΩΤΣΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ
19. ΜΠΕΛΕΓΡΑΤΗΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ του ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ




Σήμερα το χωριό μας ανήκει στον δήμο Τανάγρας, ως οικισμός  σύμφωνα με τον Καποδιστριακό νόμο και δραστηριοποιείται στα αθλητικά, πολιτιστικά, περιβαλλοντικά και κονωνικά δρώμενα καθώς και στις ανάγκες της τοπικής αυτοδιοίκησης. Οι κάτοικοι του χωριού όμως συνεχίζουν να είναι πιστοί στις παρακαταθήκες που άφησαν οι πρόγονοι τους, σήμερα, στις δύσκολες αυτές εποχές, με το να σηκώνουν το βάρος της πολιτιστικής και πολιτισμικής κληρονομιάς.

Μοναδική μας λοιπόν προσπάθεια και υποχρέωση είναι να αναδείξουμε όλοι οι κάτοικοι μαζί αλλά και ο κάθε ένας από τη μεριά του ξεχωριστά στο βαθμό που πρέπει το χωριό μας. Αυτή η προσπάθεια πρέπει να έχει θετικά αποτελέσματα μέσα από την οποία ευελπιστούμε και ευχόμαστε το χωριό μας να γίνει ένα χωριό γεμάτο ζωή.     




ΑΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, ΧΕΙΜΩΝΑΣ 1965

Προστάτης και πολιούχος του χωριού είναι ο Άγιος Αντώνιος. Για την εκκλησία του χωριού μπορούμε να πούμε ότι κτίστηκε το 1842 από τον  παπά – Αντώνη Αντωνίου για αυτό και η εκκλησία πήρε και το όνομα του, και πρόεδρος του χωριού ήταν ο Κωσταντής Μπελεγράτης σύμφωνα με την πλάκα που βρήκαν έξω από την εκκλησία όταν την επισκεύαζαν.




Ιερείς που λειτούργησαν το ιερό ναό του αγίου Αντωνίου Τανάγρας ήσαν οι εξής:

1. Παπαβασίλης του Αθανασίου το γένος Παπαβασιλειου ο οποίος λειτουργούσε το 1785 στην εκκλησία Αγ. Τριάδα που σήμερα δεν υπάρχει.
2. Αντωνίου Αντώνιος 1842 πρώτος εφημέριος της εκκλησίας του Αγ. Αντωνίου.
3. Σωτηρίου Κωνσταντίνος.
4. Μπαμπούρας Ιωάννης.
5. Γκιόκας Δημήτριος.
6. Παπαβασιλείου Βασίλειος χειροτονήθηκε στις 23-8-1881 (εγγονός του Παπαβασίλη του Αθανασίου).
7. Παπεβέργιος (Μοναχός).
8. Παναγιωτόπουλος Γεώργιος 1936-1997
9. Τυλιγάδας Ηλίας.



----------------------------------------------------------------------------------



π. Βασίλειος Παπαβσιλείου
----------------------------------------------------------------------------------



Ιερεύς Γκιόκας Δημήτριος


(Από το αρχείο του Θανάση Κυριάκου)

----------------------------------------------------------------------------------



ιερεύς: Γεώργιος Παναγιωτόπουλος 1936 - 1997



----------------------------------------------------------------------------------




ιερεύς: Γεώργιος Παναγιωτόπουλος 1936 - 1997


----------------------------------------------------------------------------------


Σημαντική εκκλησία είναι επίσης του αγίου Πολυκάρπου που βρίσκετε στην τοποθεσία της αρχαίας Τανάγρας του 12ου αιώνα και είναι ο συνδετικός κρίκος της αρχαίας Τανάγρας με το σημερινό χωριό Τανάγρα.

Η θέση του χωριού Τανάγρα το βοήθησε να παίξει σημαντικό ρόλο στα νεότερα χρόνια και ιδιαίτερα σ’ αυτά της Ελληνικής Επαναστάσεως. Στην επανάσταση του 1821 οι προυχοδημογέροντες του χωριού Γιαννάτσης Βλάχος και Πανούσης Ανυφαντής κάλεσαν τα παλικάρια του χωριού να πάρουν τα όπλα και να πολεμήσουν για την ελευθερία της πατρίδος.
Από το τμήμα χειρογράφου και ομοιότυπο της Εθνικής Βιβλιοθήκης αντλούμε τα στοιχεία για ένα πλήθος αγωνιστών, μαζί δε με αυτούς που βρίσκονται στα γενικά αρχεία του κράτους, ξεπερνούν τους εξήντα (60).
Για πολλούς από αυτούς υπάρχει πλήρες βιογραφικό καθώς επίσης και πιστοποιητικά αγώνων από γνωστούς οπλαρχηγούς της περιοχής. Σχεδόν όλοι πήραν μέρος σε πολλές μάχες, όχι μόνο κοντά στην περιοχή τους όπως στη Θήβα, στον Ανηφορίτη (Ριτσώνα), αλλά και στο Μαρτίνο, Αράχωβα, Πειραιά, Αθήνα, Ελευσίνα και αλλού. Είναι χαρακτηριστικό από τις αιτήσεις τους για Αριστείο μετά διπλώματος και ταινίας.
Το δικαιούνταν όλοι τους και παραχωρήθηκε στην συντριπτική πλειοψηφία τους. Πλήρη στοιχεία υπάρχουν για τους:

1.    Κώνστας ή Φουσαϊτης Αναστάσιος Α.Μ. 2683 Αξιωματικός
2.    Μπλάνας Κώτσος Α.Μ. 8833
3.    Μπελεγράτης Μήτρος Α.Μ. 8934
4.    Αναστασίου Κωνσταντίνος – (Τσαμασήριδες)
5.    Αθανασίου Κωνσταντίνος
6.    Φώτσης Σπύρος
7.    Αναστασίου Δημήτριος
8.    Ανυφαντής Γιάννης
9.    Παπαδημητρίου Αναγνώστης
10.  Μπελεγράτης Αναστάσιος
11.  Γρηπονησιώτης Παναγιώτης
12.  Κατσέλης Πανούσης
13.  Αθανασίου Γεώργιος
14.  Νάκος Μήτρος




Πολλοί άλλοι ακόμα βρίσκονται στις καταστάσεις για αργυρά, σιδηρά ή χάλκινα αριστεία όπως:

1. Δριχούτης Δημήτριος
2. Μπελεγράτης ή Μπελιβράντης Αναστάσιος
3. Σαμπάνης Νικόλαος.

Η Τανάγρα έγινε γνωστή επίσης στην διάρκεια της επανάστασης κατά των Τούρκων που δόθηκε εκεί τον Αύγουστο του 1823. Ταναγραίοι και Δερβενοχωρίτες αγωνιστές με επικεφαλής τον Σκουρτανιώτη πολέμησαν τρέποντας σε φυγή τον πολυάριθμο και καλά οργανωμένο στρατό του Ομάν-πασά της Καρύστου. Στις 5 Απριλίου του 1867 ο Χαρίλαος Τρικούπης και ο απεσταλμένος του σουλτάνου Ιωάννης Φωτιάδης Βέης, υπέγραψαν συνθήκη ώστε η περιοχή γύρω από τη Τανάγρα να περιέλθει στο Ελληνικό κράτος αφού πρώτα αποζημιώσει τους κληρονόμους της περιοχής Ισμαήλ Βέη και Σαϊδά Χανούμ.
    Την περίοδο της τουρκοκρατίας είχαν δημιουργηθεί μεγάλες διοικητικές περιφέρειες, τα λεγόμενα «Εγιαλέτια» αλλά και μικρότερες τα «Πασαλίκια», και περιοχές σε επίπεδα νομών τα «Σατζάκια», καθώς και επαρχιών τους «Καζάδες». Η περιοχή είχε δώδεκα Καζάδες, αυτούς των Αθηνών, Θηβών, Λειβαδειάς, Χαλκίδος, Καρύστου, Ιστιαίας, Ζητουνίου (Λαμίας), Αταλάντης, Βοδονίτσας, Σαλώνων, Μεγάρων και Δερβενοχωρίων. Οι Κτηματικές εκτάσεις είχαν σαν μέτρο τα ζευγάρια που είχαν έκταση 350 - 450 στρέμματα γης.
Τα ανατολικά χωριά τής περιοχής Θηβών λέγονταν χωριά τού «ΚΑΤΩ-ΛΙΑΚΑ» και την γη τους κατείχαν διάφοροι πασάδες.
 Μετά τις διαμαρτυρίες των κατοίκων τού χωριού προς τον Βασιλιά Όθωνα το 1838 αφού ακολούθησε εκτιμητικός κατάλογος το χωριό μας αγοράσθηκε στις 8-10-1841 με το ποσόν των 126.000 δραχμών.
Τέλος στο χωριό μας και κατά τον 1ο και κατά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο θυσιάστηκαν κάτοικοι πιστεύοντας στην ελευθερία και στα ιδανικά της πατρίδος.

ΕΠΕΣΑΝ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΜΑΧΟΜΕΝΟΙ ΣΤΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ    1912 - 1940

  • ΔΗΜΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑΣ
  • ΔΗΜΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
  • ΠΑΝΟΥΣΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ του ΧΡΗΣΤΟΥ
  • ΚΑΦΟΥΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ του Α.
  • ΜΗΤΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ του ΓΕΩΡΓΙΟΥ
  • ΜΩΡΑΙΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ του ΓΕΩΡΓΙΟΥ
  • ΑΘΑΝΑΣΑΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ του ΣΠΥΡΟΥ ΑΕΡΟΠΟΡΟΣ
  • ΠΑΠΑΣΤΑΜΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ του ΝΙΚΟΛΑΟΥ
  • ΜΠΕΛΕΓΡΑΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ του ΑΝΤΩΝΙΟΥ
  • ΑΝΥΦΑΝΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ


Στις 23 Ιουλίου 1943 σκοτώθηκε στην μάχη της Κρήτης, ο αεροπόρος από το χωριό μας Ελεύθέριος Αθανασάκης ο οποίος παρ’ ότι γνώριζε ότι θα σκοτωνόταν αφού κατά την απογείωση είχε ξεκολλήσει η εφεδρική δεξαμενή καυσίμων του αεροσκάφους του, εν τούτοις δεν εγκατέλειψε την αποστολή. Αντιθέτως την εκτέλεσε στο ακέραιο μέχρι την στιγμή που του σωθήκαν τα καύσιμα οπότε επιχείρησε αναγκαστική προσγείωση και σκοτώθηκε από τους Γερμανούς δίπλα από το αεροπλάνο του.




          
           ΑΓΑΛΜΑ ΠΕΣΟΝΤΩΝ ΑΕΡΟΠΟΡΩΝ ΣΤΗ ΤΑΝΑΓΡΑ

    Στις 9 Σεπτεμβρίου 1944 πραγματοποιήθηκε στα ακριανά σπίτια του χωριού μάχη μεταξύ των Γερμανών, Ιταλών και ανταρτών. Κατά την μάχη αυτή σκοτώθηκαν οι κάτοικοι του χωριού Πύλης – Θηβών, Γκέλης και ο φοιτητής Πρωτόγερας. Τραυματίστηκαν 8 άτομα μεταξύ των οποίων και ο Ταναγραίος Παπαστάμου Αντώνιος. Την άλλη ημέρα οι Γερμανοί έκαψαν 15 σπίτια του χωριού και σκότωσαν τα εξής άτομα ως αντίποινα:




ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΤΑΝΑΓΡΑΣ



1.    Αθανασάκης Σπύρος.
2.    Μπελεγράτης Σπύρος του Ηλία.
3.    Νικολάου Χρήστος του Κωσταντίου.
4.    Πρέζας Γεώργιος.
   



Όμως δεν μπορούμε να ξεχάσουμε το μήνυμα του πρωθυπουργού της Νέας Ζηλανδίας που ευχαριστούσε τους κατοίκους της Τανάγρας εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη του λαού της χώρας του για την κάλυψη, προστασία και τροφή, που παρείχαν οι Ταναγραίοι στους Νέο Ζηλανδούς στρατιώτες που ήσαν στο χωριό μας, κρύβοντας τους στα σπίτια τους.

Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι οι κάτοικοι του χωριού μας αισθάνονται υπερηφάνεια γιατί είναι απόγονοι των κατοίκων που εγκαταστάθηκαν από τα μεσαιωνικά χρόνια στο χωριό μας, αλλά και γιατί έχουν το όνομα των αρχαίων Ταναγραίων, οι οποίοι δημιούργησαν το δικό τους πολιτισμό από τον 15ο Αιώνα π.Χ και μετά.Το μικρό αυτό αφιέρωμα για το χωριό μας ασφαλώς δεν φιλοδοξεί να καλύψει το τεράστιο ιστορικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον του χωριού μας.



ΑΠΟ ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΔΕΞΑΜΕΝΗΣ, 1953

Πιστεύουμε όμως ότι θα αποτελέσει το ερέθισμα για μία πιο συστηματική μελέτη τόσο για το χωριό μας όσο και για τα υπόλοιπα χωριά τις Βοιωτίας. 
 Το αφιέρωμα αυτό που μελετήθηκε και συγγράφηκε από τον τέως πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Τανάγρας ΠΟΙΜΑΝΔΡΟΣ, Παναγιώτη Δριχούτη, μπορούμε να πούμε ότι είναι ένα τμήμα από το ιστορικό και πολιτιστικό λεύκωμα που οργανώνει το Δίκτυο Πολιτιστικών Συλλόγων τού νομού μας. Σήμερα το δίκτυο έχει στην δύναμή του 28 συλλόγους ως μέλη ανάμεσά τους και ο ΠΟΙΜΑΝΔΡΟΣ.  Όλοι οι σύλλογοι μαζί συμβάλλουν στα πολιτιστικά δρώμενα, συμμετέχοντας ενεργά σε διάφορες δραστηριότητες μέσα στο Νομό και όχι μόνο.       


----------------------------------------------------------------------------------------------


περήφανα γηρατειά, παρακολουθώντας την επέτειο της 25ης Μαρτίου

(από αριστερά:Αθανάσιος Βούλγαρης, Λουκάς Σιαμπάνης, Κωνσταντίνος Μπλάνας, Ευάγγελος Αθανασάκης, Σωτήριος Βούλγαρης)

----------------------------------------------------------------------------------




-----------------------------------------------------------------------------------------------

YΠΟΜΝΗΜΑ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ
Στις 18 του Δεκέμβριο 1832 οι υποφαινόμενοι κάτοικοι Κιλτέτι ιδιοκτήτες γής διαμαρτύρονται στις αρμόδιες αρχές και σε όλο τον πεφωτισμένο κόσμο για την απαράδεχτη ενέργεια των Οθωμανών κατοίκων της Εύβοιας να ξεπουλάνε Εθνική γη σε ξένους επενδυτές.
Κ ά τ ο ι κ ο ι Κιλτέτι υπογράφουν
1.Παπαθανάσης διπλός διά τους κυρίους αγράμματους υπογράφη.
2. ιοανι μαρίνη του Χαραλάμπου
03… Δυσανάγνωστο ονοματεπώνυμο
04. γκίκα προκόπη
05. Δυσανάγνωστο κύριο όνομα…παναγιώτη
06. χρίστο παπά
07. Δυσανάγνωστο ονοματεπώνυμο
08. γιάνι μίχα
09. Δυσανάγνωστο ονοματεπώνυμο
10. ανγκελή πέτρο
11. Σταμάτι κιριάκο
12. θανάση μαντα
13. σταμάτι μιτάκις 14. γιάνι κατσιφής
15. διμιτράκις παπας
16. θανάσις λίκος
17. μιχάλης νίκα
18. γιάνις σιαμπάνις
19… Δυσανάγνωστο ονοματεπώνυμο
20. θανάσι… Δυσανάγνωστο επώνυμο
21. γιάνι σιαμπάνι
22. διμιτρακι χατζι
23. λουκα… Δυσανάγνωστο επώνυμο
24. θανασις διπλος
25. θανάσις κατσέλης
26. γιανι… Δυσανάγνωστο επώνημο
27. θανάσις τίτος
28. χαράλαμπος
29… Δυσανάγνωστο ονοματεπώνυμο

Σημειώσεις
---------------
1.Διατηρήθηκε η ορθογραφία του εγγράφου των Γ.Α.Κ.
2.Το υπόμνημα αυτό υπογράφουν ( 52 ) κάτοικοι Κοινότητας Λιάτανης (σήμερα ΆγιοςΘωμάς) και (15 ) κάτοικοι Κοινότητας Μπράτσι (σήμερα Τανάγρα)

 (από το αρχείο του Θανάση Κυριάκου - κατοίκου Κλειδιού)


------------------------------------------------------------------------------------

από αριστερά: Αντώνης Μπελεγράτης, Σπύρος Νικολάου, Αλέκος Κατέρος, Βασίλης Παπαβασιλείου, Γεώργιος Καλαφάτης, Γεώργιος Δριχούτης, Σπύρος Νικολάου του Δημητρίου


------------------------------------------------------------------------------------


από αριστερά: κωνσταντίνος Νικολάου, Παναγιώτης Δριχούτης, Σπύρος Πανούσης, Αντρέας Μπελεγράτης, Κωνσταντίνος Μπελεγράτης, Ηλίας Μπελεγράτης, Νικόλαος Νικολάου, Αναστάσιος Νικολάου, Γεώργιος Σιακανδάρης
------------------------------------------------------------------------------------ 




Εκδρομή ΚΑΠΗ στη Δημητσάνα
-----------------------------------------------------------------------------------------------



Ασημούλα Σιακανδάρη, Ελένη Πανούση, Σωτηρία Σιακανδάρη

-----------------------------------------------------------------------------------------


Γκάμπροβο Βουλγαρίας. Εκδρομή με τη Βυζαντινή χορωδία Βοιωτίας.
Με τον π. Θανάση, π. Αργύρη, Παναγιώτης Δριχούτης
--------------------------------------------------------------------------

Αντώνης Δριχούτης του Παναγιώτη, Αρμόδιος Δριχούτης του Δημητρίου, Γεώργιος Δριχούτης του Επαμεινώντα.