Τετάρτη 30 Ιουνίου 2010

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΤΑΝΑΓΡΑΣ Π.Χ. ΚΑΙ Μ.Χ ΚΑΙ ΕΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΙΝΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΤΑΝΑΓΡΑ.

Οι πρώτες αναφορές για ανθρώπινη εγκατάσταση στην περιοχή της Τανάγρας μας ανατρέχουν στον 15ο με 14ο αιώνα π.X.
Οι Ταναγραίοι πρώτον οικιστή της Τανάγρας θεωρούσαν τον Ποίμανδρο, γιό του Χαιρεσιλάου του Ιασίου του Ελευθήρως, ο οποίος ήταν γιός του Απόλλωνα και της Αιθούσης κόρης του Ποσειδώνα. Αφού νυμφεύθηκε την Τανάγρα, κόρη του Ασωπού, έδωσε το όνομα της συζύγου του στην πόλη.
Την Τανάγρα τον 2ο αιώνα μ.Χ. επισκέφτηκε ο Παυσανίας και την εποχή αυτή υπήρχαν τα εξής ιερά και μνημεία στην πόλη.

  • Το μνήμα του Ωρίωνος.
Ήταν άνδρας έξοχος, όμορφος, ρωμαλέος, καλός κυνηγός και ερωμένος της Ηούς ο οποίος αφού φονεύθηκε από την Άρτεμη, δεν έπαψε ούτε στον Άδη να αγαπά τα του κυνηγίου.

  • Ο ναός του Διονύσου και άγαλμα αυτού.
Ήταν φτιαγμένο με μάρμαρο από την Πάρο, έργο του Καλάμιδος και κοντά σε αυτό υπήρχε και ο ακέφαλος Τρίτων.

  • Ο ναός της Θέμιδος.
Ήταν κοντά στο ναό του Διονύσου και δίπλα από αυτόν υπήρχαν οι εξής ναοί.
  • Του Απόλλωνα
  • Της Αρτέμιδος
  • Της Λυτούς

Επίσης υπήρχαν και τα ιερά.
  • Του Ερμή του Κριοφόρου.
  • Του Ερμή του Προμάχου.

Ο Ερμής ο Κριοφόρος απεικονίζεται δια αγάλματος φέρων κριόν επί του ώμου επειδή απέτρεψε νόσο λοιμώδη από την πόλη. Όταν γινόταν η γιορτή του Ερμού του Κριοφόρου ο ωραιότερος νέος της πόλης έτρεχε γύρω-γύρω από τα τείχη φέρνοντας ένα αρνί εις τούς ώμους του.

Ο Ερμής ο Πρόμαχος ετιμώταν με ιερό και με άγαλμα, γιατί αφού μάζεψε τους έφηβους Ταναγραίους, έφηβος και αυτός, απέκρουσαν νικηφόρα επιδρομή των Ερετριέων κατά της Τανάγρας.

Οι Ταναγραίοι φαίνεται ότι έχουν ρυθμίσει τα της λατρείας των θεών καλύτερα από όλους τους Έλληνες έχοντας χωριστά τις κατοικίες τους και χωριστά τα ιερά.
Από όλα αυτά βλέπουμε ότι οι Ταναγραίοι λάτρευαν τους θεούς των, πίστευαν σε αυτούς και κτίσανε τους ναούς στο πιο ψηλό μέρος της πόλεως των , για να είναι ευδιάκριτοι από όλα τα σημεία της.
Ο καιρός περνάει και την Ελλάδα την καταλαμβάνουν οι Ρωμαίοι. Κατά την περίοδο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και της εποχής που ήταν αυτοκράτορας ο Αύγουστος συνέβη το κοσμοϊστορικό γεγονός, η γέννηση του Ιησού Χριστού.
Το Χριστιανισμό ασπάσθηκε κατά πρώτο το Ελληνικό Έθνος.
Στη Βοιωτία από ότι φαίνεται, ο χριστιανισμός εισήχθη πολύ γρήγορα. Πότε ακριβώς δεν γνωρίζουμε.
Το 54 μ.Χ. ο Απόστολος Παύλος ήρθε στην Αθήνα και δίδαξε στην πόλη των Αθηνών που ήταν γεμάτη από ναούς της αρχαίας Θρησκείας . Μετά πήγε στη Θήβα και προσέλκυσε τον Λουκά και τον Ρούφο.
Τον Ρούφο τον χειροτόνησε Επίσκοπο στην Θήβα.
Ο Λουκάς ακολούθησε τον Απόστολο Παύλο στην Ασία όπου μετά έγραψε και το κατά Λουκά Ευαγγέλιo.
Ο πρώτος επίσκοπος Θηβών, Ρούφος, λέγεται ότι μαρτύρησε επί Νέρωνος το 54-68 μ.Χ. ή επί Δομιτιανού 81-96 μ.Χ.

Η Θήβα βλέπουμε ότι έχει χριστιανική κοινότητα και ο Επίσκοπος τούτων Κλεόνικος, μετείχε στην 1η Οικουμενική Σύνοδο.

Το 300 μ.Χ. υπήρχαν 10 επισκοπικές διοικήσεις στις οποίες ανήκαν των Θηβών, της Τανάγρας, των Πλαταιών, των Θεσπιών, και της Κορώνειας.

Το 347 μ.Χ. στην Σαρδική σύνοδο υπογράφουν ως Επίσκοπος Θηβών ο Ιούλιος και ως Επίσκοπος Πλαταιών ο Αθηνόδωρος.

Το 431, στην σύνοδο που έγινε στην Έφεσο, ως Επίσκοπος Θηβών υπογράφει ο Ανύσιος.

Το 458, Επίσκοπος Θεσπιών ήταν ο Ρουφίνος και στην Τανάγρα ο Ησύχιος.
Από όλα αυτά βλέπουμε ότι τον 5ο αιώνα ο χριστιανισμός έχει επικρατήσει σε όλη την Βοιωτία του αρχαίου θρησκεύματος .

Κατά τον 8ο αιώνα, η Θήβα υπάγεται στην Μητρόπολη των Αθηνών, καταλαμβάνοντας την 18η θέση, και η Λιβαδειά την 26η θέση μεταξύ 38 Επισκοπών.

Τον 9ο αιώνα η Θήβα προήχθη σε αυτοκέφαλη αρχιεπισκοπή.
Επί Λέοντος Σοφού, περί το 906 μ.Χ., η Αρχιεπισκοπή Θηβών αναφέρεται ως 43η, μεταξύ των 49 Επισκοπών.

Στα μέσα του 10ου αιώνος κατέχουν την 31η θέση, επί συνόλου 51 αρχιεπισκοπών επί των χρόνων του Ιωάννη Τσιμισκή.

Περί τα τέλη του 11ου αιώνα, αρχές του 12ου, η Θήβα προήχθη σε μητρόπολη 57η, επί συνόλου 80, και επί των χρόνων του Αλεξίου Κομνηνού (1801-1118).

Περί τα μέσα του 12ου αιώνος, (1143), ο Νείλος ο Δοξαπατρής αναγράφει την Θήβα 53η επί συνόλου 65 Επισκοπών και έχουσα υπό την εποπτεία της, Επισκοπές.

Στο τέλος του ιδίου αιώνος και επί εποχής του Μανουήλ Κομνηνού (1143-1180), οι επισκοπές υπό των Θηβών αυξήθηκαν σε 5.

  • Ο Κανάλων
  • Ο Ζαρατόβων
  • Ο Καϊστορίου
  • Ο Τριχίων
  • Ο Πλατάνων

Κατά το 2ο ήμισυ του 3ου αιώνα, επί Μιχαήλ Παλαιολόγου (1251-1282), αναγράφεται ως 57η η ,άνευ Επισκοπών.

Από της θέσεως αυτής υποβιβάστηκε στην 69η θέση περί το τέλος του αιώνα.
Εις την λεγόμενη έκθεση του Ανδρόνικου του 3ου, στα μέσα του 14ου αιώνα η Θήβα αναφέρεται ως 56η, μεταξύ 110 Μητροπόλεων.

Κατά τη περίοδο της Φραγκοκρατίας, 1204-1560, συνεστήθη από τους Φράγκους Λατινική Αρχιεπισκοπή.
Μετά της από των Τούρκων κατάληψη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, και κατά τους πρώτους χρόνους της Τουρκοκρατίας, δεν αναφέρεται μεταξύ των Επισκοπών η Επισκοπή των Θηβών, αλλά κατά τον 17ο αιώνα αναφέρεται μεταξύ των άλλων Μητροπόλεων της Στερεάς Ελλάδος, έχοντας Επίσκοπο τον Ιερόθεο ο οποίος συνεργαζόταν με τους Αρματολούς της Παρνασίδος και της Υπάτης, οι οποίοι βοηθούσαν τους Βενετούς κατά τον Τούρκο-Βενετικό πόλεμο.

Μετά την ανακήρυξη του ελεύθερου Ελληνικού κράτους, η Επισκοπή των Θηβών ενώθηκε μετά της Λιβαδειάς και έτσι παραμένει μέχρι και σήμερα υπό την ονομασία Μητρόπολις Θηβών και Λεβαδείας με έδρα του Μητροπολίτου την Θήβα.

Επίσκοποι οι οποίοι διετέλεσαν στην Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας ήσαν οι εξής.

1) ΡΟΥΦΟΣ (1ος ΑΙΩΝΑΣ) .
2) ΚΛΕΟΝΙΚΟΣ (325) .
3) ΙΟΥΛΙΟΣ (342-344) .
4) ΑΝΙΣΙΟΣ (431) .
5) ΑΡΧΕΤΙΜΟΣ (457-458) .
6) ΕΛΠΙΔΙΟΣ (ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ) .
7)ΓΕΡΜΑΝΟΣ(8ος ΑΙΏΝΑΣ) .
8) ΜΑΡΚΙΑΝΟΣ (869) .
9) ΙΩΑΝΝΗΣ (10ος –11ος ) .
10) ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ (11ος –12ος ΑΙΩΝΑΣ) .
11) ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΕΛΕΗΜΩΝ Ο ΚΑΛΟΚΤΕΝΗΣ (1166) .
12) ΙΩΑΣΑΦ (1544—1566) .
13) ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΣ (1593) .
14) ΜΗΤΡΟΦΑΝΗΣ (1625) .
15)ΔΑΝΙΗΛ (1625-1626) .
16) ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ Ο ΠΡΩΗΝ ΣΑΜΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΣ (1648) .
17) ΙΕΖΕΚΙΗΛ (1652-1666) .
18) ΙΕΡΟΘΕΟΣ (1666-1687) .
19) ΔΑΜΙΑΝΟΣ (1721) .
20)ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ (1746-1752) .
21) ΑΝΘΙΜΟΣ (1753-1757) .
22)ΑΓΑΠΙΟΣ (1758-1771) .
23) ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ (1771-1790 ) .
24) ΤΙΜΟΘΕΟΣ 1790-1793) .
25)ΚΥΡΙΛΛΟΣ (1793-1812) .
26)ΑΝΑΝΙΑΣ (1812-1820) .
27)ΠΑΪΣΙΟΣ (1820-1849) .
28)ΑΒΡΑΜΙΟΣ (1852-1858) .
29)ΔΟΣΙΘΕΙΟΣ (1858-1885) .
30)ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (1901-1909) .
31)ΣΥΝΕΣΙΟΣ (1912-1944) .
32)ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ 1944-1957 ) .
33)ΔΩΡΟΘΕΟΣ (1957-1967) .
34) ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ (1967-1981) .
35) ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ ( 1981 - 2009 ) .
36) ΓΕΩΡΓΙΟΣ ( 2009

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ .

  1. Μονή του Οσίου Λουκά κτίσθηκε το 974
  2. Μονή του Οσίου Σεραφείμ αποπεράτωση το1599
  3. Μονή Μεταμόρφωση του Σωτήρος - Σαγματάς (11ος αιώνας ) .
  4. Δαύλειας (16ος αιώνας ) .
  5. Κοιμήσεως της Θεοτόκου –Ορχομενού , Παναγία της Σκριπούς .(873 - 874 Μ.Χ η οποία έχει μεγάλη αρχαιολογική σημασία ) .
  6. Εκκλησία Αγίου Πολυκάρπου Τανάγρας 12ος αιώνας .
  7. Μοναστήρι Προφήτη Ηλία ( ΤΣΑΤΣΑΡΗ ) . Ιδρύθηκε στα μέσα του 8ου αιώνα και ευρίσκεται στην Ασωπία Θηβών .
  8. Εκκλησία Αγία Παρασκευής Σχηματαρίου του 12ου αιώνα . Αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μνημεία του τόπου μας και για το λόγο αυτό υπόκεινται στις διατάξεις του νόμου περί αρχαιοτήτων .
  9. Ιερός ναός Ιωάννου του Προδρόμου Σχηματαρίου , Βυζαντινού ρυθμού , και χρονολογείται ότι κτίστηκε τον 12ο με 13ο αιώνα στην περίοδο ακμής του Αυτοκράτορα Αλέξιου του Κομνηνού . Υπόκεινται στις διατάξεις του νόμου περί αρχαιοτήτων .
  10. Εξωκλήσι ΑΓΙΟΥ ΘΩΜΑ 12 αιώνα
  11. Ζωοδόχος Πηγή Πύλης

ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΠΕΛΕΓΡΑΤΗ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΡΙΧΟΥΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΤΟΙΚΟ ΤΑΝΑΓΡΑΣ .

Δευτέρα 28 Ιουνίου 2010

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ - ΤΣΑΤΣΑΡΗ


Νοτιοανατολικά της Ασωπίας και σε απόσταση 6 Km βρίσκεται το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, το οποίο είναι γνωστό με το σλαβικό όνομα (ΤΣΑΤΣΑΡΗ) ΤΣΑ-ΤΣΑΡ, του Βασιλέως των Βασιλέων, δηλαδή του Kυρίου ημών Ιησού Χριστού.
Κρίνοντας από αυτή την προσωνυμία πιστεύουμε, ότι το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, ιδρύθηκε περίπου στα μέσα του 8ου αιώνα, εποχή κατά την οποία έγινε και η μεγάλη εποίκηση των Σλάβων στην Βοιωτία.
Για το μοναστήρι αυτό γνωρίζουμε ότι ήταν μετόχι της Μονής Σινά και ότι εορταζόταν με μεγαλοπρέπεια η εορτή της Αγίας Αικατερίνης, η οποία με την πάροδο του χρόνου αντικαταστάθηκε με το να εορτάζεται η γιορτή του Προφήτη Ηλία όπου φέρει και το όνομά του.
Το μικρό αυτό μοναστήρι λοιπόν κτήμα της Αγίας Αικατερίνης του Σινά , αναφέρεται σε σχετικό χειρόγραφο του Πρωτοσύγγελου Καλλίστρατου Σιναίτου του έτους 1844 ως Μονύδριον επί ονόματι Προφήτου Ηλία εις θέσιν τζάτζαρι με διάφορα οικήματα και γαίας καλλιεργησίμους και μη , με υδρόμυλον με λιθάρια δύο.
Οι πληροφορίες αυτές είναι ελλιπείς . Αντιθέτως η αρχιτεκτονική του Ναού και των παλαιών μοναστηριακών χώρων που σώζονται και που είναι γνωστός ως << κρυφό σχολειό >> σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του καθηγητού του Ε.Μ. Πολυτεχνείου Γεωργίου Προκοπίου ( Ιούνιος 2002 ) ανάγεται στον 11ο ή στο 12ο αιώνα .
Το καθολικό του ναού ανταποκρίνεται , κατά τον καθηγητή Προκοπίου στην χωρική δομή του δικώνιου εγγεγραμμένου σταυροειδούς μετά τρούλου .
Το Μοναστήρι ( ο ναός κυρίως ) είναι σημαντικής αρχαιολογικής και αρχιτεκτονικής αξίας .
Περίπου το 1880 το μοναστήρι πωλήθηκε με το κτήμα του στον Επαμεινώνδα Δημητρίου.
Το 1920-25 οι κληρονόμοι του Ε. Δημητρίου πώλησαν το Μοναστήρι σε ομάδα κατοίκων από την Ασωπία.
Σήμερα ανήκει στην ενορία της Ασωπίας και είναι επανδρωμένο από μοναχούς .
Συνδέεται με αγροτικό δρόμο από την Ασωπία.
Οι κάτοικοι της Ασωπίας και με την προσέλευση πιστών και από τα γύρω χωριά εορτάζουν τον ναό την Κυριακή του Θωμά, καθώς επίσης και την Πρωτομαγιά. Η λειτουργία του είναι πλήρης από ηλεκτροδότηση, υδροδότηση και αίθουσα υποδοχής των προσκυνητών.
Η ιερότητα του χώρου και η φυσική ομορφιά του τοπίου γαληνεύουν τον επισκέπτη. Χαρίζουν στιγμές πνευματικής ανατάσεως και ψυχικής αγαλλιάσεως .

Πληροφορίες
  1. Από το βιβλίο , η ιστορία των Θηβών και της Βοιωτίας του Γεωργίου Τσεβά που έχει εκδοθεί το έτος 1928 .
  2. Από το βιβλίο , η ιστορία του τόπου μου που έχει εκδοθεί από την ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΝΟΜΟΥ ΒΟΙΩΤΙΑΣ .

ΕΚΚΛΗΣΙΑ -ΖΩΟΔΟΧΟΣ ΠΗΓΗ



ΗΜΕΡΑ ΕΟΡΤΗΣ ΤΗΣ 114 ΠΤΕΡΥΓΑΣ ΜΑΧΗΣ .

Με ξεχωριστή λαμπρότητα και θρησκευτική ευλάβεια εορτάζεται κάθε χρόνο ως επίσημη εορτή του αεροδρομίου Τανάγρας , η ημέρα της ΖΩΟΔΟΧΟΥ – ΠΗΓΗΣ .Πιο συγκεκριμένα , σύσσωμη η μονάδα της 114 ΠΤΕΡΥΓΑΣ – ΜΑΧΗΣ και οι κάτοικοι από το όμορφο και ιστορικό χωριό της ΤΑΝΑΓΡΑΣ τιμούν την θαυματουργή εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου που ευρίσκεται στο ομώνυμο παρεκκλήσι εντός του χώρου του αεροδρομίου .
Μετά το τέλος της λειτουργίας , πραγματοποιείται κατάθεση στεφάνων στο μνημείο των πεσόντων αεροπόρων και κατόπιν ακολουθεί γεύμα .
Η ημέρα της Ζωοδόχου – Πηγής είναι επίσημη εορτή για το αεροδρόμιο της Τανάγρας .
Το επιχειρησιακό πρόγραμμα αναλαμβάνουν την ημέρα αυτή άλλες πολεμικές μονάδες της αεροπορίας μας .Κατά θλιβερή σύμπτωση παλαιότερα συνέβαιναν την ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής ατυχή γεγονότα , για το αεροδρόμιο , και για αυτό η διοίκηση του αεροδρομίου αποφάσισε την ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής να την τιμά με θρησκευτική ευλάβεια , ως επίσημη αργία της μονάδος .
( 114 Πτέρυγα - Μάχης ) .


--------------------------------------------------------------------------------------


Εσωτερικό ναού. Ημέρα πανηγύρεως Ζωοδόχου Πηγής.
-------------------------------------------------------------------------------------------------


Απολυτίκιον . Ηχος Δ .


Τον υπερούσιον , όμβρον κυήσασα ,
πηγή ζωήρρυτος , Παρθένε πέφυκας,
αναπηγάζουσα ημίν , νέκταρ το αθάνατον ,
ύδωρ το αλλόμενον , εις ζωήν την αιώνιον ,
νάματα γλυκύρροα , εκ της κρήνης σου πάντοτε ,
εξ ων επετρυφώντες βοώμεν .
Χαίρε Πηγή η ζωηφόρος .

Τη υπερμάχω - Κοντάκιον Ηχος πλ . Δ

Εξ ακενώτου σου Πηγής Θεοχαρίτω τε ,
επιβραβεύεις μοι πηγάζουσα τα νάματα ,
αεννάως της σης χάριτος υπέρ λόγον
τον γάρ Λόγον ως τεκούσαν υπέρ έννοιαν ,
ικετεύω σε δροσίζειν με ση χάριτι ,
ίνα κράζω σοι .
Χαίρε ύδωρ σωτήριον .

Μεγαλυνάριον

Ύδωρ το ζωήρυτον της Πηγής ,
μάννα το προχέον ,
το αθάνατον δροσισμόν
το νέκταρ το θείον
την ξένην αμβροσίαν
το μέλι το εκ πέτρας ,
πίστει τιμήσωμεν

Πέμπτη 24 Ιουνίου 2010

Η ευχή κατά της βασκανίας


Η χριστιανική ευχή κατά της βασκανίας έχει ως εξής :

"Κύριε ο Θεός ημών, ο Βασιλεύς των αιώνων, Ο Παντοκράτωρ και Παντοδύναμος, ο ποιών πάντα και μετασκευάζων μόνω τω βούλεσθαι, ο εν την επταπλάσιον καμίνον και την φλόγα την εν Βαβυλώνι εις δρόσον μετάβαλων και τους αγίους σου τρείς παίδας σώους διαφύλαξας, ο Ιατρός και Θεραπευτής των ψυχών ημών, η ασφάλεια των εις σε ελπιζόντων, σου δεόμεθα και σε παρακαλούμεν, απόστησον,φυγάδευσον και απέλασον πάσαν διαβολικήν ενέργειαν, πάσαν σατανικήν έφοδο και πάσαν επιβουλήν, περιέργειαν τε πονηράν και βλάβην και οφθαλμών βασκανίαν των κακοποιών και πονηρών ανθρώπων απο του δούλου σου ( τούδε) και ή υπο ωραιότητος ή ανδρείας ή ευτυχίας ή ζήλου και φθόνου ή βασκανίας συνέβη, αυτός, φιλάνθρωπε Δέσποτα, έκτεινον την κραταίαν σου χείρα και τον βραχίονα σου τον ισχυρόν και ύψιστον και επισκόπων επισκόπησον το πλάσμα σου τούτο και κατάπεμψον αυτώ Άγγελον ειρηνικόν, κραταίον, ψυχής και σώματος φύλακα, ός επιτιμήσει και απελάσει απ΄αυτού πάσαν βλάβην, πάσαν πονηράν βούλην, πάσαν φαρμακείαν και βασκανίαν των φθοροποιών και φθονερών ανθρώπων' ίνα ύπο σου ο σός ικέτης φρουρούμενος μετ΄ευχαριστίας ψάλη σοί' Κύριος εμοί βοηθός και ου φοβηθήσομαι τί ποιήσει μοι άνθρωπος' και πάλιν' Ου φοβηθήσομαι κακά, ότι συ μετ΄εμού ει' ότι συ εί ο Θεός, κραταίωμα μου, ισχυρός εξουσιαστής, αρχών ειρήνης, πατήρ του μέλλοντος αιώνος. Ναί Κύριε Ο Θεός ημών, φείσαι του πλάσματός σου και σώσον τον δούλον σου από πάσης βλάβης και επηρείας της εκ βασκανίας γινομένης και ανωτέρον αυτόν παντός κακού διαφύλαξον' πρεσβείαις της υπερευλογημένης ενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, των φωτοειδών Αρχαγγέλων και παντών σου των αγίων. Αμήν".

Χαλκίδα -
Η αρχή της βασκανίας (κακό μάτι) ανάγεται στην Ανατολή και τη Χαλδαία, από την οποία πιθανότατα διαδόθηκε στην Ελλάδα, την Ιταλία και τις λοιπές χώρες της Ευρώπης.
Οι αρχαίοι Έλληνες και αργότερα οι Ρωμαίοι πίστευαν στο κακό μάτι. Εκτός από ορισμένους σκεπτικιστές, η πίστη στο κακό μάτι, ήταν ευρύτατα διαδεδομένη και ριζωμένη όχι μόνο στο λαό αλλά και στα πιο ανεπτυγμένα πνεύματα της αρχαιότητας. Ο Δημόκριτος, ο Αριστοτέλης, ο Πλούταρχος, ο Απολλωνίδης, ο Φίλαρχος, ο Ηλιόδωρος, ο Αλέξανδρος ο Αφροδισιεύς, ο Πλίνιος, ο Βιργίλιος, ο Κικέρων παραδεχόταν τη βασκανία. Από αυτούς, τέσσερις ασχολήθηκαν με τη βασκανία και προσπάθησαν να εξηγήσουν και να δώσουν λογική εξήγηση στο φαινόμενο: Δημόκριτος, ο Πλούταρχος, ο Αριστοτέλης και ο Ηλιόδωρος.
Το κακό μάτι μπορούσε να επηρεάσει όχι μόνο τον άνθρωπο αλλά και ότι είχε προσφιλές. Τα παιδιά θεωρούνταν τα ευκολότερα θύματα της βασκανίας. Οι Ρωμαίοι είχαν θέσει τα παιδιά υπό την προστασία ειδικής θεάς της Cumina, η οποία είχε σαν προορισμό να αποτρέπει την επίδραση του κακού ματιού. Τα κατοικίδια ζώα ήταν επίσης δυνατό να επηρεαστούν.Ο Βιργίλιος απεικόνισε ως εξής το παράπονο βοσκού του οποίου καταστράφηκε το κοπάδι “Nescio quis teneros oculus mihi fascinate agnos” (αγνοώ ποιο κακό μάτι βασκάνει τα αρνιά μου). Στην Ιταλία η ιδέα της βασκανείας (jetattura) ήταν βαθύτατα ριζωμένη.

Η Εκκλησία και το κακό μάτι.
Οι πατέρες της εκκλησίας δεν αρνούνται τη βασκανία, την αποδίδουν όμως σε επέμβαση του πονηρού πνεύματος και τη θεωρούν έργο του διαβόλου. Εκκλησιαστικοί συγγραφείς ταυτίζουν τη βασκανία με το φθόνο, θεωρούν δε τη βασκανία κακή για τους άλλους αλλά και για το εαυτό αυτού που την προκαλεί. Ιδιαίτερο λόγο για τη βασκανία έγραψε ο Άγιος Βασίλειος. Με τη σύνθεση ευχών κατά της βασκανίας, αλλά και φυλακτηρίων, η εκκλησία παραδέχθηκε σιωπηλά την ύπαρξή της.
Η χριστιανική ευχή κατά της βασκανίας έχει ως εξής:

Ευχή A.(Του Αγίου Κυπριανού).
Δέσποτα Κύριε Ιησού Χριστέ ο Θεός ημών, ο τα πάντα κρατών και κυβερνών, Άγιος και δεδοξασμένος υπάρχεις. Δι' ο Βασιλεύ των Βασιλευόντων και Κύριε των Κυριευόντων, δόξα Σοι. Ο καθήμενος εν τω φωτί τω απείρω και απροσίτω βροτοίς, διά προσευχής εμού του ταπεινού και αναξίου δούλου Σου, φυγάδευσον τους δαίμονας και κατάργησον τας πονηρίας αυτών, ίνα τα νέφη δώσωσι υετόν επί πάσαν την γην και η γη δώση τα γεννήματα αυτής εν τω καιρώ αυτών, τα δένδρα καρποφορήσωσιν, και οι άμπελοι ευφορήσωσι πλήρεις βοτρύων, αι γυναίκες λυθώσι και ελευθερώσιν από του κακού των μητρών, αυτών και πας ο κόσμος άρχων και αρχόμενος, και πάσα η κτίσις λυθή από παντός δεσμού του δαίμονος. Ο δε δούλος Σου (το όνομα του πασχόντος), συν παντί τω οίκο αυτού και τοις πράγμασι αυτού, λυθήσεται εκ παντός δεσμού σατανικού, μαγείας, μαγγανίας και αντικείμενικής δυνάμεως. Δεόμεθα Σου, Κύριε ο Θεός των Πατέρων ημών, δος, ίνα λυθώσι τα εκ μαγείας, μαγγανίας, βασκανίας και πάσης σατανικής ενεργείας δεσμά αυτού και αφανισθώσι πάντα τα πονηρά έργα, διά της επικλήσεως του Παναγίου Πνεύματος Θεού Σαβαώθ.
Ναί! Κύριε του παντός, επάκουσον μου δεομένου Σου και λυθήτω ο δούλος (όνομα πασχόντος) ει έστι δεδεμένος εν ουρανώ ή εν γη ή εν ανωφλίω ή εν δέρματι αλόγων ή εν σιδήρω ή εν λίθω ή ξύλω ή εν γραμματίω, δ' αίματος ανθρώπου, ζώου, πτηνού, ή ιχθύος ή δια μελάνης ή δι' άλλου τινός, προς βλάβην αυτού ή του οίκου αυτού, και ει κατέχωσαν ή διέσπειραν αυτά εν αυλαίς, εν θαλάσση, εν φρέατι, εν μνήματι ή εν οιωδήποτε τόπω.
Και ει δι' ονύχων ανθρώπων, ζώων, πτηνών, ερπετών, (ζώντων ή τεθνεώντων), ή δια χώματος τεθνεώντων εγένοντο και ει δια πασάλου ή καρδίου, ή βελόνης διεπεράσθησαν, λύσον εν τη ώρα ταύτη. Κύριε, διά παντός, τη κραταιά δυνάμει Σου.
Συ Κύριε, ο Θεός ημών, ο γινώσκων τους τόπους, τους τρόπους και τους ανθρώπους, διάλυσον και διάρρηξον και αφάνισον τα της μαγείας έργα, ένθα κείνται, τον δε δούλον Σου (όνομα πασχόντος) διαφύλαξον συν παντί τω οίκω αυτού.
Συντριβήτωσαν υπό την σημείωσιν του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού πάσαι αι εναντίαι δυνάμεις (τρις).
Αναχωρήτωσαν και διαλυθήτωσαν δια παντός πάντα τα της μαγείας, μαγγανίας και βασκανίας έργα, εκ του δούλου του Θεού (...). Ναι Κύριε, δεομένου Σου, επάκουσον μου και ελευθέρωσον τον δούλον Σου και τον οίκον αυτού από συμπτώματος και δαιμονίου μεσυμβρινού, από πάσης ασθενείας αναθέματος, οργής, κατάρας, συσπραγίας, καταλαλιάς, φθόνου, βασκανίας, αμελείας, νωθρότητος, λαιμαργίας, αδυναμίας, βλακείας, αφροσύνης, υπερηφάνειας, ασπλαχνίας, αδικίας, αλαζονείας και πάσης πλάνης και απάτης, δια το Όνομα Σου το Άγιον και δεδοξασμένον εις τους αιώνας. Αμήν.

Ευχή Β.
Εξορκίζω υμάς, δαιμόνια πονηρά, δια του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, και διά πασών των αγγελικών και θείων δυνάμεων των τω Θεώ υπηρετουσών και των Αγίων Αυτού μαθητών και Αποστόλων του έχειν δύναμιν και εξουσίαν επί του πλάσματος του Θεού (το όνομα του πασχόντος) ή του οίκου αυτού. Φυγαδευθήτε, άθλιοι και πονηροί, εντεύθεν. Εκλείπειν υμάς, ποιήσαι, Κύριος ως εκλείπει καπνός από προσώπου πυρός, και μη έχειν εξουσίαν πόνους και φόβους επιφέρειν, ζημιάν ή κακόν τι έτερον εν τω σώματι και ταις σαρξίν και τοις μέλεσι τούτου του πλάσματος του Θεού (όνομα πασχόντος), ή του οίκου αυτού διά του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, του ελευσομένου κρίναι ζώντας και νεκρούς.

Ευχή Γ.
Κύριε ο Θεός ημών ο παντοκράτωρ και παντοδύναμος, ο ποιητής του ουρανού και της γης και κτίστης πάντων, συγγνώμην παράσχου μοι και τω δούλω Σου τούτω, εις όσο Σοι ημάρτομεν, ως άνθρωποι. Ναι ο Θεός του Αβραάμ, Ισαάκ και Ιακώβ, ο Θεός των Αγγέλων Μιχαήλ, Γαβριήλ και Ραφαήλ, Χερουβίμ, Σεραφείμ, Εξουσιών, Δυνάμεων και πάντων των Προφητών, Πατριαρχών, Μαρτύρων, Ομολογητών, φύλαξον τον δούλο Σου (όνομα πασχόντος) του μη αδικήσαι αυτόν ή βλάψαι τι κακόν ή μαντικόν ή τον αρχαίκακον διάβολον και τους υπουργούντας αυτώ, ή κακόν άνθρωπον, ή γυναίκα, εν νυκτί και ημέρα, εν γη, εν θαλάσση, εν οδώ, ή περιπάτω, εν σπηλαίω, εν οίκω, εν χώρα, εν χωρίω, εν αγρω και εν οιωδήποτε τινί τόπω, εν οράσει ή εν ακοή, πίνοντα, τρώγοντα, αναγινώσκοντα, καθεύδοντα, αγρυπνούντα, εργαζόμενον, εν γέλωτι, εν οφθαλμοίς, εν νώτω, εν μικτήρσιν, εν στόμασι εν φάρυγγι, εν οδούσι, εν γλώσση, εν στήθεσι, εν χερσί, εν βραχίονι, εν δακτύλοις, εν κοιλία, και υπογαστρίοις, εν ύπατος και εντοσθίοις πάσιν, εν χολή και αίματι, εν σαρκί και δερματίδι και πάσι τοις μέλεσι του ανθρώπου τούτου, ένδοθεν και έξοθεν, από ποδών εώς κεφαλής. Ναι Παντοκράτορ Κύριε, ελευθέρωσον τον δούλον Σου (όνομα πασχόντος), από πάσης μαγείας, μαντείας, δεσμού και παντός κακού.
Και ώς ηλευθέρωσας τον Αδάμ εξ, Άδου, τον μακάριον Πέτρον εκ της φυλακής, τον Παύλον, το σκεύος, της εκλογής, εκ των δεσμών, δια του Αγίου Πνεύματος, τον παραλυτικόν εκ του κρεββάτου, τον Λάζαρον εκ του τάφου, τον Ισραηλιτικόν λαόν εκ της θαλάσσης, τον Ιωνάν εκ της κοιλίας του κήτους, τον Λώτ εκ Σοδόμων, τους τρείς παίδας εκ της καμίνου του πυρός, τον Δανιήλ εκ των λεόντων, Νώε εκ του κατακλυσμού, Μαρίαν την Μαγδαληνήν εκ των επτά ακαθάρτων πνευμάτων, ούτως Δέσποτα ελευθέρωσον και τον δούλον Σου (όνομα πάσχοντος) εκ του δεσμού πάσης μαγείας, μαντείας, φαρμακείας και εκ πάσης πονηράς επιβουλής των εχθρών ημών, ορατών τε και αοράτων και μη εχέτωσαν δύναμιν, μηδέ εξουσίαν επηρεάζειν. Και η ειρήνη του Μονογενού Σου Υιού έστω μετ' αυτού. Αμήν.
Ευχή Δ.
"Κύριε ο Θεός ημών, ο Βασιλεύς των αιώνων, Ο Παντοκράτωρ και Παντοδύναμος, ο ποιών πάντα και μετασκευάζων μόνω τω βούλεσθαι, ο εν την επταπλάσιον καμίνον και την φλόγα την εν Βαβυλώνι εις δρόσον μετάβαλων και τους αγίους σου τρείς παίδας σώους διαφύλαξας, ο Ιατρός και Θεραπευτής των ψυχών ημών, η ασφάλεια των εις σε ελπιζόντων, σου δεόμεθα και σε παρακαλούμεν, απόστησον,φυγάδευσον και απέλασον πάσαν διαβολικήν ενέργειαν, πάσαν σατανικήν έφοδο και πάσαν επιβουλήν, περιέργειαν τε πονηράν και βλάβην και οφθαλμών βασκανίαν των κακοποιών και πονηρών ανθρώπων απο του δούλου σου ( τούδε) και ή υπο ωραιότητος ή ανδρείας ή ευτυχίας ή ζήλου και φθόνου ή βασκανίας συνέβη, αυτός, φιλάνθρωπε Δέσποτα, έκτεινον την κραταίαν σου χείρα και τον βραχίονα σου τον ισχυρόν και ύψιστον και επισκόπων επισκόπησον το πλάσμα σου τούτο και κατάπεμψον αυτώ Άγγελον ειρηνικόν, κραταίον, ψυχής και σώματος φύλακα, ός επιτιμήσει και απελάσει απ΄αυτού πάσαν βλάβην, πάσαν πονηράν βούλην, πάσαν φαρμακείαν και βασκανίαν των φθοροποιών και φθονερών ανθρώπων' ίνα ύπο σου ο σός ικέτης φρουρούμενος μετ΄ευχαριστίας ψάλη σοί' Κύριος εμοί βοηθός και ου φοβηθήσομαι τί ποιήσει μοι άνθρωπος' και πάλιν' Ου φοβηθήσομαι κακά, ότι συ μετ΄εμού ει' ότι συ εί ο Θεός, κραταίωμα μου, ισχυρός εξουσιαστής, αρχών ειρήνης, πατήρ του μέλλοντος αιώνος. Ναί Κύριε Ο Θεός ημών, φείσαι του πλάσματός σου και σώσον τον δούλον σου από πάσης βλάβης και επηρείας της εκ βασκανίας γινομένης και ανωτέρον αυτόν παντός κακού διαφύλαξον' πρεσβείαις της υπερευλογημένης ενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, των φωτοειδών Αρχαγγέλων και παντών σου των αγίων. Αμήν"


Η ΒΑΣΚΑΝΙΑ
Από την Αρχαιότητα έως Σήμερα!


Με τον όρο βασκανία εννοείται η δυσμενής και ολέθρια ψυχική επίδραση, η οποία εξασκείται τόσο στους ανθρώπους και στα ζώα όσο και στα φυτά αλλά ακόμη και στα αντικείμενα δια του βλέμματος και μόνο από άτομα τα οποία έχουν έμφυτη αυτή τη δύναμη. Έτσι το άτομο που ματιάζει κάνει κακό χωρίς κάποια συγκεκριμένη χειρονομία ή λόγια ή άλλη τελετουργική πράξη και συνήθως χωρίς να το θέλει ή να έχει συνείδηση της πράξεώς του. Αρκεί απλά το γεγονός του θαυμασμού ή της ιδιαίτερης ενασχόλησης και παρατήρησης ή της ύπαρξης ζήλιας στις προθέσεις του ατόμου ώστε να ματιάσει κάποιον ή κάτι.
Πιστεύεται ότι το κακό μάτι ή βασκανία είναι αποτέλεσμα κακόβουλης ή και απλώς ζωώδους μαγνητικής επιδράσεως η οποία είναι αρκετά ισχυρή σε μερικά άτομα. Με άλλα λόγια η βασκανία δεν είναι τίποτε περισσότερο από την ασυνείδητη εκπομπή σε μεγάλη ένταση χαμηλού μαγνητικού δυναμισμού. Ο βασκανηστής συνήθως άτομο προικισμένο με ισχυρή θέληση, μπορεί να επιβληθεί μόνον σε άτομα με ασθενή θέληση, σε άσχημη ψυχική κατάσταση, και γενικά πιο αδύναμα. Πιστεύετε ότι άτομα ηθικά, με υγιή ψυχική και πνευματική κατάσταση, που ζούνε έντιμα και σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους, δύσκολα ματιάζονται. Βέβαια, ανέκαθεν πιστεύονταν ότι τα άτομα που μπορούσαν να ματιάσουν παρουσίαζαν κάποια συγκεκριμένα εξωτερικά χαρακτηριστικά π.χ. το πράσινο χρώμα των ματιών και γενικότερα τα ανοικτόχρωμα μάτια, τα μικρά μάτια ή τα σμιχτά φρύδια, ενώ θεωρούνταν ότι οι σαββατογεννημένοι δεν ματιάζονται.
Στην Ελλάδα και ανάλογα με την περιοχή το μάτι θα το συναντήσουμε με διάφορες ονομασίες. Το βάσκαμα ή κακό μάτι στην Θεσσαλία το συναντάμε ως αρμένιασμα, στα Δωδεκάνησα ως ματικό, στην Κρήτη ως λάβωμα, φιαρμός ή θιάρισμα και στη Μάνη ως αποσκασμός.

Η Χριστιανική θρησκεία αν και δέχεται την ύπαρξή της και διαβάζει και ευχές για την εξουδετέρωση της αρνητικής αυτής ενέργειας δεν δέχεται την χρήση άλλων φυλακτών πλην του σταυρού, η πίστη στον οποίο είναι και το όπλο του χριστιανού ενάντια στο κακό μάτι και γενικά σε ό,τι κακό. Η ευχή της βασκανίας έχει ως εξής : «....ο ιατρός και θεραπευτής των ψυχών ημών, η ασφάλεια των εις Σε ελπιζόντων, Σου δεόμεθα και Σε παρακαλούμεν απόστησον, φυγάδευσόν και απέλασον πάσαν διαβολικήν ενέργειαν, πάσαν σατανικήν έφοδον και πάσαν επιβουλήν περιέργειαν Τε πονηράν και βλαβήν και οφθαλμών βασκανίαν...από του δούλου σου, και ή υπό ωραιότητος, ή ανδρείας, ή ευτυχίας, ή ζήλου και φθόνου ή βασκανίας συνέβη αυτός.....κατάπεμψον άγγελον ειρηνικόν, κραταιόν, ψυχής και σώματος φύλακα, ός επιτιμήσει και απελάσει πάσαν πονηράν βουλήν, πάσαν φαρμακείαν και βασκανίαν των φθοροποιών και φθονερών...»
Γενικά σήμερα την βασκανία και την πίστη σε αυτήν θα την συναντήσουμε σε ολόκληρη την υδρόγειο και στις περισσότερες θρησκείες καθώς και αντιβασκανικά τελετουργικά και φυλακτά ακόμη και χειρονομίες. Για παράδειγμα στην Ιταλία και την Γαλλία γίνεται ευρεία χρήση, ως αποτρεπτική του ματιού, της χειρονομίας που σχηματίζεται με τα δάκτυλα του ενός χεριού αν κλείσουμε με τον αντίχειρα τον μεσαίο και τον παράμεσο και κρατήσουμε τεντωμένα τον δείκτη και το μικρό δάκτυλο ( Γραβ. Ιατροσοφία 3, 794). Βέβαια οι χειρονομίες αποτελούν μόνο στιγμιαία προφύλαξη. Την πραγματική προστασία προσφέρουν τα φυλακτά και όπως αναφέρθηκε το ήθος και η κατάσταση του ατόμου.
Η πίστη για την ύπαρξη του κακού ματιού υπάρχει ριζωμένη ακόμη από τους αρχαίους λαούς, Χαλδαίους, Ασσύριους, Ιουδαίους, Αιγυπτίους, Έλληνες και Ρωμαίους μέσω των οποίων επικράτησε σε όλη την Ευρώπη και συνεχίζει ακόμη και σήμερα να διατηρείται στους «πολιτισμένους» λαούς, απασχολώντας ακόμη και την επιστήμη.
Οι αρχαίοι Τριβαλλοί και Ιλλυριοί πίστευαν ότι υπάρχουν βάσκανα πρόσωπα ικανά να προκαλέσουν ακόμη και το θάνατο μόνο με το βλέμμα τους.
Οι Αφρικανοί πιστεύοντας ότι το κακό μάτι μπορεί να προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές ακόμη και να ξηράνει πηγές, να σκοτώσει κοπάδια ολόκληρα ή να μαράνει δέντρα κατέφευγαν στην προστασία τοτέμ. Κατεξοχήν μορφές που προστάτευαν ( και αυτό δεν ισχύει μόνον για τους αφρικανούς αλλά για όλους τους λαούς που πίστευαν και πιστεύουν στην ύπαρξη του κακού ματιού )ήταν τερατόμορφα πλάσματα που προκαλούσαν φόβο και απέχθεια, αλλά και διάφορα ζώα όπως ο ποντικός, ή ύαινα, ο σκορπιός, ο λύκος , ο κόρακας, αλλά και το λιοντάρι , ο γυπαετός λόγω της δύναμης που απέπνεαν. Από το φυτικό βασίλειο αντιβασκανικά θεωρούντο το σκόρδο, η δάφνη, η λευκάκανθα και διάφορα φυτά αποκρουστικά στην μυρωδιά, την αφή, ή την όψη. Από το ορυκτό βασίλειο αντιβασκανικά θεωρούνται ο μαγνήτης, ο σίδηρος, ο ορείχαλκος, η γαλαζόπετρα κ.α. Από όλα αυτά κατασκευάζονταν τα διάφορα χαϊμαλιά ή φυλακτά.
Οι Αιγύπτιοι μεταχειρίζονταν φύλλα παπύρου με μυστηριώδεις γραφές που φορούσαν στα εσώρουχά τους. Οι Πέρσες έκαναν χρήση λωρίδων πάνω στις οποίες χάραζαν ξορκισμούς και έδεναν με αυτές διάφορα μέρη του σώματός τους. Οι Εβραίοι στα αντιβασκανικά φυλακτά τους έγραφαν κομμάτια από την παλαιά διαθήκη και τα φορούσαν είτε σαν περιβραχιόνια στο αριστερό τους χέρι είτε στο κεφάλι τους, επίσης στα φυλακτά τους συναντούμε και παραστάσεις φιδιών. Από τους Εβραίους θα πρέπει να επηρεάσθηκαν και οι Μωαμεθανοί ώστε στα φυλακτά τους συναντούμε ρητά του κορανίου.
Ιδιαίτερη λαογραφική σημασία παρουσιάζει η βασκανία στην αρχαία Ελλάδα γιατί υπάρχουν γραπτές αναφορές σε αυτήν. Αξιοσημείωτο είναι το πόσο απαράλλακτες μεταφέρθηκαν οι δοξασίες αυτές ως τις ημέρες μας. Το «οφθαλμίζειν», και «εποφθαλμίζειν» σήμαιναν ακριβώς ό,τι εννοούμε σήμερα λέγοντας «ματιάζω». Το ματιάστηκε μόνος του πρωτοπαρατηρήθηκε σαν αυτοβασκανία στους αρχαίους Ελληνες. Το μη λες μεγάλο λόγο ελέχθηκε από τον Σωκράτη « μη μέγα λέγε, μη τις βασκανία περιτρέψη τον λόγον τον μέλλοντα» (Πλατ. «Φαίδων» 95Β). Το «χτύπα ξύλο» αντιστοιχεί στο «άπτεσθαι ξύλου». Το «κουφό του διαβόλου το αυτί» είναι το αντιστρόφως ανάλογο του « προσκυνώ Αδράστειαν»( θεότητα του φθόνου και της εκδικήσεως των Αρχαίων). Επίσης έχει διατηρηθεί από την αρχαιότητα το «φτύσε τον κόρφο σου», ή το φτύνω τρεις φορές για να μην σε ματιάξω. Ο Θεόκριτος αναφέρει « ως μη βασκαθώ δε τρις εις εμόν έπτυσα κόλπον». Επίσης ο Αριστοτέλης αναφέρει : «εμπτύει αυτοίς ως μη βασκανθώσιν» ( Αριστ. Απ. 347).
Το να κρεμάνε σκόρδο στην είσοδο του σπιτιού ή του καταστήματος έχει παραμείνει από τα αρχαία χρόνια. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι μερικές αντιβασκανικές για τότε χειρονομίες μεταφέρθηκαν και χρησιμοποιούνται σήμερα ως υβριστικές π.χ. το φασκέλωμα ή η σχετική παραστατική χειρονομία του φαλλού. Υπήρχαν και τότε όπως και σήμερα τρόποι και μέσα διαγνώσεως της βασκανίας όπως το κοίταγμα του λαδιού της καντήλας. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι τρόποι αυτοί μαθαίνονται από συγκεκριμένα άτομα και μεταφέρονται από γενιά σε γενιά με συγκεκριμένους τρόπους για να μην χάσουν την δύναμή τους. Π.χ. πηγαίνει από άντρα σε γυναίκα εναλλάξ, ή από γιαγιά σε εγγόνι.
Συνεχίζοντας την περιήγηση στους αρχαίους Έλληνες ας αναφερθούμε στον μεγάλο ρήτορα της Αντιόχειας τον Λιβάνιο , ο οποίος αναφέρει πολλά περί μαγείας στην αυτοβιογραφία του, και ανάμεσα σε αυτά και το ότι πίστευε στην βασκανία και μάλιστα ότι εκδηλώνεται έντονα σε αυτούς που όλοι επαινούν : «γνώριζα πως κάποιο κακό μάτι (βασκανία τις ) θα κάρφωνε το βλέμμα του στους γιούς σου. Από την φύση του το κακό μάτι καρφώνει όποιον επαινούν οι άλλοι.....ο δαίμονας του φθόνου δεν μπορούσε όμως να ανεχθεί αυτούς τους επαίνους...» (σελ. 281, Έλληνες μάγοι)

Ο Δημοσθένης πολλές φορές και με μεγάλη επιμονή καταγγέλλει την βασκανία που προκαλεί δυστυχία και αποτυχία των προσπαθειών.
Ο Στράβων (63 - 25 π.Χ.) αναφέρει ότι σύμφωνα με τον Αρτεμίδωρο τους Εφεσίους τους είχε συκοφαντήσει ο ιστορικός Τιμαίος ο Ταυρομενέος τον οποίου μάλιστα χαρακτηρίζει ως βάσκανο, δηλαδή κακόβουλο άνθρωπο ο οποίος μπορεί και ματιάζει.
Ο Πλούταρχος αναφέρει στα συμποσιακά μία συζήτηση αναφορικά με αυτούς που έχουν την ικανότητα να προκαλούν βασκανία, ενώ είναι αυτός που αναφέρει και την περίπτωση της αυτοβασκανίας.
Ο Φίλαρχος έλληνας ιστοριογράφος αναφέρει ότι κάποιοι λαοί, που κατοικούν κοντά στον Πόντο, προκαλούν ακόμη και το θάνατο σε παιδιά αλλά και άνδρες με το βλέμμα τους και μόνο.
Ο Δημόκριτος αναφέρει ότι εκπέμπουν τα μάτια του βασκάνου εικόνες που έχουν αισθήσεις και ορμή και φέρνουν μαζί τους τη μοχθηρία και το φθόνο του, επηρεάζοντας και προκαλώντας διαταραχές στον βασκανόμενο.

Κλείνοντας ας αναφερθούμε στο παλαιότερο σωζόμενο Ελληνικό κείμενο που περιγράφει το αποτέλεσμα του κακού ματιού. Η αναφορά γίνεται για τα Αργοναυτικά του Απολλώνιου του Ρόδιου ο οποίος περιγράφει χαρακτηριστικά πως η Μήδεια με το κακό της μάτι κατάφερε να σταματήσει τον Ταλώ, τον χάλκινο άνδρα - ρομπότ που φύλαγε το νησί της Κρήτης, από το να πετάει τεράστιες πέτρες στο καράβι του Ιάσονα εμποδίζοντας τον έτσι να πλησιάσει το νησί. Η Μήδεια, λοιπόν, τραγουδώντας μαγικά τραγούδια, κάλεσε τις θεές του θανάτου, τα μαγικά σκυλιά του Άδη, γονατιστή τα κάλεσε τρεις φορές με προσευχές. Έβαλε το κακό στο νου της και με το κακό της το μάτι έριξε κατάρα στα μάτια του Ταλώ.. «...πατέρα Δία, τρόμος με πιάνει και θαμπώνομαι σαν σκέφτομαι ότι ο φρικτός θάνατος μας βρίσκει όχι μόνο από αρρώστεια ή από λαβωματιά αλλά και από κάποιον που μας κάνει κακό από μακρυά....» (σελ. 187, η μαγεία στον Ελληνικό και Ρωμαϊκό κόσμο).

ΕΞΩΚΛΗΣΙ ΓΕΝΕΣΙΟΝ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΔΕΣΠΟΙΝΗΣ ΗΜΩΝ ΘΕΟΤΟΚΟΥ


Αντικρίζοντας τον κάμπο της Τανάγρας και σε απόσταση 1500 μέτρων περίπου υπάρχει το εξωκλήσι της Παναγίας ( Γενέσιον - Γενέθλιον της Θεοτόκου ) , που εορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Σεπτεμβρίου από τους ευσεβείς κατοίκους του χωριού της Τανάγρας , τους κατοίκους του αεροδρομίου Τανάγρας , αλλά και τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής .
Κατά την έρευνα που κάναμε συζητώντας με υπερήλικα άτομα του χωριού δεν εξακριβώθηκαν οι λόγοι που ώθησαν τους κατοίκους του χωριού μας στην ανέγερση του ναού σε αυτό το σημείο .
Με τις πολλές συζητήσεις όμως με τους γέροντες μάθαμε ότι ο περίβολος χώρος της εκκλησίας ήταν το παλιό νεκροταφείο του χωριού . όπου μέχρι το έτος 1905 περίπου οι κάτοικοι μετέφεραν τους νεκρούς στο τελευταίο ταξίδι τους προς την αιωνιότητα .
Μάλιστα τους μετέφεραν με τα χέρια .
Η απόσταση του νεκροταφείου μεγάλη .
Η μεταφορά των νεκρών κυρίως τους χειμερινούς μήνες ένεκα καιρικών συνθηκών δύσκολη .
Τα χιόνια πολλά , και επειδή έτυχε να πεθάνουν κάτοικοι τον χειμώνα με τα πάρα πολλά χιόνια οι συγγενείς τους , τους έθαψαν στο περίβολο χώρο της εκκλησίας του Αγίου –Αντωνίου γιατί ήταν δύσκολο να τους μεταφέρουν στην Παναγία .
Όταν αξιοποιήθηκε ο περίβολος χώρος του Αγίου Αντωνίου βρέθηκαν οστά νεκρών .
Ο 89χρονος σήμερα Γεώργιος Κωνσταντίνου μας τόνισε ότι μέσα στο χώρο του νεκροταφείου στην Παναγία , στο κεφάλι και στα πόδια του κάθε νεκρού , είχαν τοποθετήσει οι συγγενείς του μία μεγάλη πέτρα , καθώς επίσης μικρές πέτρες στα πλευρικά μέρη του μνήματος για να καθορίσουν το χώρο του τάφου .
Το εξωκλήσι είναι κτισμένο με πέτρα και το δάπεδό του στην αρχή ήταν χωματένιο ( σκληρό χώμα ) .
Στην συνέχεια είχαν βάλει στο δάπεδο της εκκλησίας πλάκες πέτρινες ανομοιόμορφες , ενώ αργότερα τοποθέτησαν πλάκες τετράγωνες .
Γύρω – γύρω από την εκκλησία είχε σχίνα και διάφορα άλλα δενδρύλλια .
Να υπενθυμίσουμε ότι το νεκροταφείο υπήρχε πριν το 1789 , ίσως και από την ίδρυση του χωριού .
Την Περίοδο αυτή Ιερέας , λειτουργός του χωριού μας ήταν ο παπά - Βασίλης του Αθανασίου από το γένος των Παπαβασιλείου .
Αργότερα στην επανάστασης του 1821 λειτουργός ήταν ο παπά – Κωνσταντής ο οποίος στις 3 Απριλίου του 1821 όρκισε τους 60 Μπρατσιώτες αγωνιστές που σύσσωμοι συμμετείχαν στο κοινό σκοπό για την Ελευθερία της πατρίδος .

Κλίνοντας ευλαβικά το γόνυ , σεβόμενοι τους νεκρούς συγγενείς μας , και προσκυνώντας την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας μας , να αναφερθούμε σε δύο θαύματα που είχαν γίνει πριν χρόνια .
1) Η κυρία Μαρία η οποία ζούσε στην Αθήνα ήταν κατάκοιτη και δεν μπορούσε να περπατήσει . Ένα βράδυ παρουσιάστηκε η Παναγία στον ύπνο της , η οποία την έπιασε από το πόδι και της είπε το πρωί να πάει στην Τανάγρα , δίπλα στο αεροδρόμιο και να προσκυνήσει στην χάρη της .Η Μαρία της απάντησε ότι δεν μπορεί γιατί είναι κατάκοιτη . Τότε η Παναγία την έπιασε πάλι από το πόδι και της είπε να σηκωθεί , να ετοιμασθεί , ώστε το πρωί να είναι στην λειτουργία .Η Μαρία πετάχτηκε από τον ύπνο σήκωσε τον άνδρα της , και του είπε το όνειρο που είχε δει .Είδε ότι μπορούσε να κουνήσει τα πόδια της , έμαθε και ρώτησε που είναι η Τανάγρα , και το πρωί με κλάματα ήρθε να προσκυνήσει στην χάρη της Παναγίας που την έκανε καλά .Ήρθε μαζί με τον σύζυγό της λέγοντας με συγκίνηση στον εφημέριο του χωριού μας και στους προσκυνητές τι είχε συμβεί το προηγούμενο βράδυ .Η κυρία Μαρία μετά από όλα αυτά και κάθε χρόνο ερχόταν με τον άνδρα της στις 8 Σεπτεμβρίου στην γιορτή της Παναγίας , να προσκυνήσει , να ψάλει και να ευχαριστήσει την Παναγία μας , για το δώρο που της έκανε .

2) Μετά από λίγα χρόνια ένα άλλο θαύμα πραγματοποίησε η Παναγία μας .Ένας νεαρός από την Αθήνα που και αυτός δεν μπορούσε να περπατήσει ήρθε στην Παναγία μας για να προσκυνήσει μπουσουλώντας , και μετά τον είδαμε , να φωνάζει και να λέγει ότι έγινε καλά , ότι η Παναγία τον βοήθησε , να γονατίζει μπροστά στην εικόνα της Παναγίας , να προσεύχεται μπροστά στην εικόνα , και να δοξάζει το όνομά της .

3)Στο αεροδρόμιο της Τανάγρας υπηρετούσε ένας σμηνίτης ο οποίος ήταν παντρεμένος . Ο σμηνίτης ξαφνικά αρρώστησε και μάλιστα αρρώστησε με την αρώστια του καρκίνου . Είπε στην γυναίκα του να χωρίσουν αφού μάλιστα δεν είχαν κάνει ακόμα παιδιά . Δεν είθελε η γυναικα του να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της αρώστιάς του . Το βράδυ φανερώθηκε και σε αυτόν η Παναγία και του είπε να έρθη στο αεροδρόμιο που ευρίσκεται ο ναός της Παναγίας , στην Τανάγρα να προσκυνήσει και όλα θα πάνε καλά . Καί να παντρευτεί , και παιδιά να κάνει , και απο την αρώστεια θα ελευθερωθεί . Μετά απο όλα αυτά ο σμηνίτης ήρθε στην Παναγία , προσευχήθηκε , και ερχόταν τακτικά στην χάρη της , για να προσκυνήσει και να ευχαριστήσει την Παναγία της Τανάγρας για το καλό που του έκανε.

4) Πριν πολλά χρόνια οι γέροντες του χωριού μου είχαν αναφέρει ότι έβλεπαν τις νύχτες στον κάμπο , και μάλιστα στην διαδρομή εκκλησία Παναγία , και Αγία Παρασκευή , μια μαυροφορεμένη γυναίκα και ξυπόλυτη , να φεύγει από την εκκλησία της Παναγίας και να πηγαίνει προς την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής . Ίσως να ήταν η ίδια η Αγία Παρασκευή , που είχε πάει να επισκεφτεί την Παναγία μας . O χώρος του ναού αλλά και κάθε σπιθαμή γης του εξωτερικού χώρου της εκκλησίας που αναπαύονται οι κάτοικοι του χωριού μας , μυρίζει θυμίαμα , ακούγονται μοιρολόγια , βλέπουμε την χριστιανική ορθόδοξο ιστορία του χωριού , είναι το κοιμητήριο που εδώ και εκατοντάδες χρόνια κοιμούνται οι παππούδες μας .

Τελειώνοντας να αναφέρουμε ότι από πληροφορίες που έχουμε ότι η εκκλησία της Παναγίας περίπου το έτος 1500 ήταν μετόχι του μοναστηριού , της εκκλησίας του Σαγματά , που οι μοναχοί μαζί με τους κατοίκους της γύρω περιοχής καλλιεργούσαν τα χωράφια που σήμερα βρίσκεται το αεροδρόμιο Τανάγρας .

Απολυτίκιον Ήχος Δ

Η γέννησίς σου Θεοτόκε ,
χαράν εμήνυσε πάση τη οικουμένη ,
εκ σου γάρ ανέτειλεν ο ήλιος της δικαιοσύνης ,
Χριστός ο θεός ημών ,
και λύσας την κατάραν ,
έδωκε την ευλογίαν ,
και καταργήσας τον θάνατον ,
εδωρήσατο ημίν ζωήν την αιώνιον .

Κοντάκιον Ήχος Δ

Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας ,
και Αδάμ και Εύα , εκ της φθοράς του θανάτου ,
ηλευθερώθησαν Άχραντε ,
εν τη αγία γεννήσει σου ,
αυτήν εορτάζει και ο λαός σου ,
ενοχής των πταισμάτων ,
λυτρωθείς εν τω κράζειν σοι .
Η στείρα τίκτει την Θεοτόκον ,
και τροφόν της ζωής ημών .

.......................................................................................

Μεγαλυνάριο της Γεννήσεως της Θεοτόκου .

Σήμερον γεννάται περιφανώς ,
εξ επαγγελίας , η θεόνυμφος Μαριάμ ,
η προορισθείσα , τω λόγω πρό αιώνων ,
υμνήσωμεν ούν πάντες ταύτης την γέννησιν

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ



Φεύγοντας από το χωριό μας και πηγαίνοντας προς το πηγάδι ΚΑΛΙΜΠΑΚΙ , από το οποίο οι κάτοικοι του χωριού μας χρησιμοποιούσαν το νερό του για τις ανάγκες τους , συναντάμε στο δεξιό μέρος του δρόμου το εξωκλήσι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου .Το εξωκλήσι Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος ήταν και αυτό ένα μικρό εκκλησάκι που οι κάτοικοι της Τανάγρας το είχαν κτίσει πρiν από πολλά χρόνια και δέσποζε σε αυτή την περιοχή .Οι κάτοικοι του χωριού ( ΜΠΡΑΤΣΙ ) , που έτσι ήταν η παλιά ονομασία του χωριού το λειτουργούσαν με θρησκευτική ευλάβεια .

Όπως και τα άλλα εξωκλήσια , έτσι και αυτό , γκρεμίσθηκε μάλλον από τον σεισμό που έγινε το 1914.Μαζί με την εκκλησία γκρεμίσθηκε και ο Πύργος που ευρίσκεται στο διπλανό λοφίσκο σε απόσταση 100 μέτρα μακριά από την εκκλησία .


Μετά από πολλά χρόνια στο χώρο που βρισκόταν η εκκλησία , φύτρωσε μία συκιά , που μαζί με τα διάφορα άλλα μικρά δένδρα , και τις πεσμένες πέτρες από την γκρεμισμένη εκκλησία μπορούμε να πούμε ότι σχημάτιζαν ένα αγριότοπο .Δίπλα από την εκκλησία έχουν χωράφια ο Σωκράτης Μπελεγράτης του Επαμεινώνδα και ο ξάδελφός του Κωνσταντίνος Μπελεγράτης του Αναστασίου .
Όταν καλλιεργούσαν τα χωράφια τους βλέποντας το γκρεμισμένο εξωκλήσι οι γυναίκες τους ( Μαρία και Αγγελική ) οι οποίες ήσαν και πολύ θρήσκες και θεοσεβούμενες , συνέχεια τόνιζαν ότι το εξωκλήσι , αφού είναι και δίπλα από τα χωράφια τους πρέπει κάποτε να αποφασίσουν οι κάτοικοι ώστε να το καθαρίσουν και να το φτιάξουν .


Από τους σε μεγάλη ηλικία κατοίκους, είχαν ακούσει που έλεγαν άλλοι , ότι σε αυτό το εξωκλήσι γιόρταζαν την μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου , και ότι άλλοι έλεγαν ότι γιόρταζαν την μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Καλοκτένη .
Ο ναός σε αυτή την κατάσταση ήταν μέχρι το έτος 1955 – 1956 περίπου .
Την εποχή αυτή πρόεδρος στο χωριό ήταν ο Κωνσταντίνος Μπελεγράτης του Αναστασίου ( ο ΚΟΥΡΚΟΥΤΑΣ ) που τον έλεγαν οι κάτοικοι του χωριού . Συνεννοήθηκε με τον ξάδελφό του Σωκράτη Μπελεγράτη και αποφάσισαν να φτιάξουν την εκκλησία αφού φυσικά προηγουμένως τους είχαν παροτρύνει οι γυναίκες τους για να την φτιάξουν .
Τα υλικά για να φτιάξουν την εκκλησία ( Άμμο , χαλίκι , πέτρες τούβλα ) κ.λ.π.τα κουβαλούσαν με τα κάρα και νερό έπαιρναν από το πηγάδι Καλιμπάκι που ήταν εκεί δίπλα .
Την εποχή αυτή μάλιστα το υπουργείο Εθνικής Άμυνας είχε αγοράσει τα χωράφια κατοίκων της Τανάγρας , για να φτιαχτεί το αεροδρόμιο .
Επομένως ο κόσμος είχε λεπτά , και όλοι προσέφεραν χρήματα για να τελειώσει η εκκλησία .
Να τονίσουμε ότι όταν καθαρίσθηκε ο χώρος που ήταν η εκκλησία στα πλευρικά τοιχώματα του ναού , που δεν είχαν πέσει τελείως φαινόντουσαν οι διάφορες αγιογραφίες που ήσαν στον τοίχο καθώς επίσης και η Αγία τράπεζα που δεν είχε πέσει .
Σιγά – σιγά η εκκλησία τελείωσε και οι κάτοικοι της Τανάγρας αλλά και της ευρύτερης περιοχής γιόρταζαν αλλά και γιορτάζουν την μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου κάθε χρόνο στις 29 Αυγούστου με σεβασμό και θρησκευτική ευλάβεια πραγματοποιώντας στην μνήμη του Θεία – Λειτουργία .

Σήμερα το εκκλησιαστικό συμβούλιο με την βοήθεια και υποστήριξη των κατοίκων του χωριού και όχι μόνο , καθάρισαν τον περίβολο χώρο του ναού , φύτεψαν διάφορα δένδρα , έφτιαξαν μάντρα γύρω – γύρω από το χώρο της εκκλησίας , και τώρα τελευταία φτιάχτηκε και ένα υπόστεγο που προφυλάσσει την εκκλησία από τις καιρικές συνθήκες

Απολυτίκιον . Ήχος β΄

Μνήμη Δικαιου μετ΄εγκωμίων ,
σοί δε αρκέσει η μαρτυρία του Κυρίου Πρόδρομε .
Ανεδείχθης γάρ όντως και προφητών σεβασμιώτερος ,
ότι και εν ρείθροις βαπτίσαι κατηξιώθης τον κηρυττόμενον .
Όθεν της αληθείας υπεραθλήσας ,
χαίρων ευηγγελίσω και τοις εν Άδη , Θεόν φανερωθέντα εν σαρκί ,
τον αίροντα την αμαρτίαν του κόσμου ,
και παρέχοντα ημίν το μέγα έλεος .

Κοντάκιον Ήχος πλ . α ΄

Η του Προδρόμου ένδοξος αποτομή ,
οικονομία γέγονέ τις θεϊκή ,
ίνα και τοις εν Άδη του Σωτήρος κηρύξη την έλευσιν .
Θρηνείτω ούν Ηρωδιάς ,
άνομον φόνον αιτήσασα ,
ου νόμον γάρ τον του Θεού ,
ου ζώντα αιώνα ηγάπησαν ,
αλλ’ έπίπλαστον πρόσκαιρον . 


Μεγαλυνάριον  Αγίου Ιωάννου Προδρόμου .

Κάν ετμήθης Κάραν ω  Βαπτιστά ,
 φθέγγεται η γλώσσα ,
Τον Ηρώδην ελέγχουσα *
Λόγου την φωνήν σε ,
σιγήσαι γαρ ουκ έδεις ,
αλλά και τοις εν Άδη Χριστόν Κηρύξασθαι .  

Η ΓΕΝΙΑ ΤΩΝ ΑΝΥΦΑΝΤΗΔΩΝ

Η ΓΕΝΙΑ ΤΩΝ ΑΝΥΦΑΝΤΗΔΩΝ

Η Γενιά των Ανυφαντήδων είναι από τις πρώτες φάρες της ιδρύσεως του χωριού .
Σύμφωνα με πληροφορίες που συλλέξαμε από τους πιο μεγάλους σε ηλικία κατοίκους του χωριού , θα ξεκινήσουμε την γενιά των Ανυφαντήδων από το 1821 , και μάλιστα από τα δύο αδέλφια , τον Παναγιώτη ( Πανούση ) Ανυφαντή , και τον Γιάννη Ανυφαντή οι οποίοι έλαβαν μέρος στην επανάσταση του 1821 .
Με την έκρηξη της επαναστάσεως , τα χωριά του κάμπου της Ταναγραϊκής χώρας βρέθηκαν στις προφυλακές της Επαναστατικής Εθνεγερσίας και έδωσαν από τους πρώτους το ηρωικό τους παρόν .
Ο Πανούσης Ανυφαντής, μαζί με τον Γιαννάτση Βλάχο ήταν δημογέροντες στο χωριό , μέλη της δημογεροντίας της περιοχής , που στις 3 Απριλίου του 1821 , και με άλλους 60 αγωνιστές του χωριού , αλλά και με τις ευλογίες του παπά του χωριού , ( παπά – Κωνσταντή ), που ευλόγησε τα όπλα τους στην πλατεία , ξεκίνησαν από το χωριό μας , όλοι μαζί σύσσωμοι για να λάβουν μέρος στον αγώνα .

Ο θεσμός των δημογεροντιών ίσχυσε στην τελευταία φάση της τουρκικής κυριαρχίας.

Ο Πανούσης Ανυφαντής με τους Ταναγραίους αγωνιστές , έλαβαν μέρος σε πολλές μάχες ιδιαίτερα στην Εύβοια υπό τον Υποστράτηγο Νικόλαο Κριεζώτη και εν συνεχεία υπό τις οδηγίες του πατριώτη μας Θανάση Σκουρτανιώτη, στην ευρύτερη περιοχή της Τανάγρας – Δερβενοχωρίων – Θήβας .
Ο Πανούσης Ανυφαντής συμμετείχε σε σύσκεψη στην Σαλαμίνα με τους οπλαρχηγούς της περιοχής .

Αδελφός του Πανούση Ανυφαντή , ήταν ο Γιάννης Ανυφαντής .
Πολέμησε και αυτός από την αρχή του πολέμου , μέχρι την διάλυση των άτακτων στρατευμάτων .
Πολέμησε στον Ανηφορίτη , με τον Σταμάτη Μπουγέση και Μηνά .
Στα Κιούρκα , και στην Θήβα υπό τις οδηγίες του Θανάση Σκουρτανιώτη . Στην Κάρυστο , στο Αλιβέρι , στα Βρυσάκια με τον Νικόλαο Κριεζώτη και Μήτρο Στάμου .
Στις Λιβανάτες και κάρπενα με τον Κατζικοστάθη , ως και την Ελευσίνα , Χαιδάρι ,Καματερό και στον Πειραιά με τον Βάσσο Μαυροβουνιώτη .
Στον τακτικό στρατό εντάχθηκε στην πεντακοσιαρχία του Θηβαίου Γιάννη Κλίμακα και στην Εκατονταρχία του Γ. Παγώνα . ( από το Ακραίφνιο ) . Πολέμησε με αυτούς στην Ελευσίνα , Στεβενίκο , Σάλωνα , Μαρτίνο και στον Αη – Γιάννη , όπου πληγώθηκε στο δεξί χέρι.
Ήταν στρατιώτης άριστος , ανδρείος και ευπειθής προς τους ανωτέρους του .
( Τιμήθηκε με το Σιδηρούν Αριστείον ) .

Για τον Πανούση Ανυφαντή δεν υπάρχουν στοιχεία στο εάν έχει αφήσει οικογένεια .
Μπορεί να άφησε κορίτσια που μετά δεν ακούσθηκε το όνομά του .

Για τον Γιάννη Ανυφαντή όμως γνωρίζουμε ότι απέκτησε ένα γιό τον Δημήτρη , ο οποίος αφού παντρεύτηκε απέκτησε 6 αγόρια , οι οποίοι κατά σειρά είναι .

  1. Γιάννης Ανυφαντής ( Γιός του ο Αναστάσιος ) .
  2. Παναγιώτης Ανυφαντής ( Γιοί του ο Αλέξανδρος και ο Λουκάς ) .
  3. Χρήστος Ανυφαντής ( Γιός του ο Δημήτριος ) .
  4. Αντώνης Ανυφαντής ( γιός του ο Δημήτριος ).
  5. Θανάσης Ανυφαντής ( Γιός του ο Αναστάσιος ) και
  6. Ο Αναστάσιος Ανυφαντής ο οποίος πέθανε περίπου 50 ημέρες μετά τον γάμο του και δεν άφησε απογόνους .

Α) Ο Γιάννης Ανυφαντής παντρεύτηκε την Κατερίνα Δριχούτη αδελφή του Θανάση Δριχούτη και κόρη του Δήμ – Δριχούτη .
Απέκτησαν ένα γιό τον Αναστάσιο , ο οποίος γεννήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1884 .
Γυναίκα του η Βασιλική Ιωάννου Αθανασίου από το Άρμα που γεννήθηκε στις 8 Ιουνίου 1885 .

Παιδιά τους.
  1. Ο Ιωάννης που γεννήθηκε 9 Αυγούστου 1919
  2. Ο Αθανάσιος που γεννήθηκε 12 Ιουνίου 1924 και ( απεβίωσε ( 20 – 4- 1951) .
  3. Η Κωνσταντίνα που γεννήθηκε στις 15 Μαίου 1921.
  4. Η Μαρίκα που γεννήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 1928 .
  5. Η Σοφία που γεννήθηκε στις 8 Απριλίου 1930 .
  6. Ο Σωτήρης που γεννήθηκε στις 7 Ιουνίου 1933 , και
  7. Ο Γεώργιος που γεννήθηκε 9 Μαρτίου 1937 .


Β) Ο Αθανάσιος Ανυφαντής , είχε σύζυγο την Ελένη ……..
Γιός τους ο Αναστάσιος , που γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου 1899 και παντρεύτηκε την Ευθαλία Αναστασίου Σιαμπάνη η οποία γεννήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 1900 .

Παιδιά τους
  1. Ο Αθανάσιος ο οποίος γεννήθηκε στις 5 Ιουνίου 1933 .
  2. Ο Χρήστος ο οποίος γεννήθηκε στις 12 Μαρτίου 1935 .
  3. Η Ελένη η οποία γεννήθηκε 28 Απριλίου 1937 .



Γ) Ο Παναγιώτης Ανυφαντής παντρεύτηκε την Κατερίνα …………

Παιδιά τους
  1. Ο Αλέξανδρος Ανυφαντής που σκοτώθηκε το έτος 1922 στην Μικρά Ασία
  2. Ο Λουκάς Ανυφαντής που γεννήθηκε το 1896 , και παντρεύτηκε την Αλεξάνδρα ………………… απέκτησαν μία κόρη την Αικατερίνη Ανυφαντή .
………………………΄………………………………………..

Δ) Ο Χρήστος Ανυφαντής γεννήθηκε στις 3 Ιουλίου 1875 και παντρεύτηκε την Μαρία Δημ . Μπελεγράτη που γεννήθηκε στις 6 Μαρτίου 1879 .

Παιδιά τους
  1. Δημήτριος Ανυφαντής που γεννήθηκε στις 20 Απριλίου 1909 και την
  2. Σωτηρία Ανυφαντή που γεννήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 1906 και παντρεύτηκε στο Γεραλί , σημερινό Φάρο Αυλίδος .

Ο Δημήτριος Ανυφαντής παντρεύτηκε την Ασήμω Ίσσαρη από τα Σκούρτα η οποία γεννήθηκε στις 30 Ιουνίου 1910 και απέκτησαν
  1. Μαρίκα Ανυφαντή που γεννήθηκε στις 21 φεβρουαρίου 1936 ,
  2. Χρήστο Ανυφαντή που γεννήθηκε στις 12 Απριλίου 1935 ,
  3. Κωνσταντίνο Ανυφαντή που γεννήθηκε στις 8 Ιουλίου 1943 .


Ε) Ο Αναστάσιος Ανυφαντής πέθανε 50 ημέρες μετά τον γάμο του και δεν άφησε απογόνους . Την γυναίκα του αργότερα την παντρεύτηκε ο Ιωάννης Μήτσης ( Ι . Ρούσης ) .

Ζ) Ο Αντώνιος Ανυφαντής παντρεύτηκε την Ελένη Σιακανδάρη του Ιωάννου και απέκτησαν

  1. Τον Δημήτριο Ανυφαντή που γεννήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 1899 .
  2. Παντρεύτηκε την Αθηνά Αντωνίου Καφούνη που γεννήθηκε στις 15 Μαρτίου 1900
Παιδιά τους
  1. Η Ελένη που γεννήθηκε στις 20 Μαίου 1929 ,
  2. Ο Αντώνιος που γεννήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 1932 , και
  3. Η Μαριγώ που γεννήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 1935 .

-----------------------------------------------------------------------------------------------




Τρίτη 22 Ιουνίου 2010

ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ΓΕΝΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ΓΕΝΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ


Η γενιά , η φάρα , των ΑΝΤΩΝΙΟΥ . ευρίσκεται στο χωριό μας ίσως πριν το έτος 1830.
Συνεχίζοντας λοιπόν τις αναφορές για την κάθε γενιά του χωριού ξεχωριστά , πιστεύω ότι γνωρίζουμε καλλίτερα την ιστορία του , την ταυτότητά του , τους κατοίκους του .
Ο Γενάρχης των Αντωνίου ήταν ο παπά – Αντώνης Αντωνίου ο οποίος ήταν ιερέας στο χωριό μας και ο πρώτος λειτουργός της εκκλησίας του Αγίου Αντωνίου .
Η εκκλησία του χωριού μας κτίστηκε το έτος 1842 .
Ιερέας ήταν ο παπά – Αντώνης , και πρόεδρος στο χωριό ο Κωνσταντής Μπελεγράτης .
Ήταν μικρή όπως τα σημερινά εξωκλήσια και το δάπεδο της ήταν με χώμα . Είχε και δύο – τρία σκαλιά μπαίνοντας στο εσωτερικό του ναού .
Ρωτώντας τους συγγενείς του μάθαμε ότι ο χώρος που κτίστηκε η εκκλησία ήταν περιουσία του παπά – Αντώνη , και αφού ήταν ο πρώτος λειτουργός του ναού , έδωσε το όνομά του τιμώντας τον Άγιο Αντώνιο και χρήζοντάς τον ταυτόχρονα προστάτη της ενορίας του .

Μετά την Επανάσταση του 1821 όλοι γνωρίζουμε ότι τα επίθετα ο κόσμος τα έπαιρνε , ή από τις δουλειές που έκανε ή από το τόπο καταγωγής του , ή για κάποιο άλλο λόγο .
Ο παπά – Αντώνης λοιπόν ονομάστηκε Αντώνης Αντωνίου , και η μετέπειτα γενιά του αποτέλεσε την γενιά των Αντωνίου .
Η καταγωγή του παπά - Αντώνη ήταν μάλλον από την Πελοπόννησο .
Απέκτησε δύο γιούς , τον Σταμάτη , και τον Κώτσο .
Ο Σταμάτης ήταν ο Σταμάτ - Αντώνης Αντωνίου , και ο Κώτσος ήταν ο Κώτσ - Αντώνης Αντωνίου .
Σταμάτ -Αντώνης , ο Σταμάτης του Αντώνη , και ο
Κωτς - Αντώνης , ο Κώτσος του Αντώνη .

Ο Σταμάτης είχε γυναίκα την Μαργέτα …….και απέκτησαν 5 γιούς .

1) Τον Ευάγγελο που γεννήθηκε στις 20 - 2 -1870 , και παντρεύτηκε την Ασήμω Ευαγγέλου Γιαννάκη η οποία ήταν από το Γεραλή Αυλίδος ( Φάρος – Αυλίδος ) , και γεννήθηκε στις 10 –3- 1870 .
Απέκτησαν
  1. Την Δέσποινα Αντωνίου η οποία γεννήθηκε στις 15-6-1893 .
  2. Την Αναστασία Αντωνίου η οποία γεννήθηκε στις 7 – 3 – 1898 .
  3. Τον Βασίλειο Αντωνίου ο οποίος γεννήθηκε στις 12 – 9 – 1901 .
  4. Την Βασιλική Αντωνίου η οποία γεννήθηκε στις 7 – 1 – 1906 .
  5. Την Κατίνα Αντωνίου η οποία γεννήθηκε στις 10 – 5 – 1909 και ΣΤ) Τον Δημήτριο Αντωνίου ο οποίος γεννήθηκε στις 11- 6 – 1912 .

…………………………..

2) Τον Διομήδη που γεννήθηκε στις 20 – 11 – 1873 και παντρεύτηκε την Ελευθερία Γεωργίου Κατσιφή από τις Σπαϊδες .
Απέκτησαν ,
  1. Τον Αναστάσιο Αντωνίου που γεννήθηκε στις 5 – 3 – 1906 ,
  2. Την Μαρία Αντωνίου που γεννήθηκε στις 8 –2 – 1910 ,
  3. Τον Δημήτριο Αντωνίου που γεννήθηκε στις 20 – 2- 1914 και
  4. Τον Γεώργιο Αντωνίου που γεννήθηκε στις 17 – 1- 1919 .

……………………………

3) Τον Χαράλαμπο που γεννήθηκε στις 5 – 9 – 1882, παντρεύτηκε την Χαρίκλεια Στεφάνου Φώτση , που γεννήθηκε 7 – 7 - 1889 και απέκτησαν
  1. Τον Αναστάσιο που γεννήθηκε στις 20 – 2 – 1911 .
  2. Τον Αντώνιο που γεννήθηκε στις 6 – 1- 1917 .
  3. Την Μαρία που γεννήθηκε στις 8 – 8 - 1906 .
  4. Την Μαρδίτσα που γεννήθηκε στις 10 – 8 – 1909 και
  5. Την Ευμορφία που γεννήθηκε 5 – 11 – 1913 .

…………………………………….

4) Τον Γιώργο που παντρεύτηκε στα Βάγια και

………………………………

5) Τον Ανδρέα που παντρεύτηκε στην Αλίαρτο .

………………………….....................................................................................................................

Γράμμα της Νίτσα Αντωνίου του Αναστασίου στον Παναγιώτη Δριχούτη. 2010.

Παναγιώτη χαίρετε,

Ευχαριστώ για τις πληροφορίες. Σε συγχαίρω για το ταλέντο και για την ώρα που διαθέτεις να γράφεις την ιστορία της Τανάγρας. Θαυμάσια εργασία. Επίσης, όταν διάβασα την ιστορία της κάθε οικογένειας είδα και την ιστορία της οικογένειας μου Αντωνίου. Είδα ότι σταμάτησες εις τον αδελφό ΚωτσιΑντωνη. Όπως την γνωρίζω από τους γονείς μου έφυγε και πήγε να πολεμήσει επί Τουρκοκρατίας εις τα Άγραφα και άφησε πίσω στην Τανάγρα, τη γυναίκα του και μια κόρη. Ο πόλεμος κράτησε πολύ και δυστυχώς δεν επέστρεψε ποτέ. Έμεινε εις τα Άγραφα και εκεί παντρεύτηκε και έκανε άλλη οικογένεια. Κατά τύχη τώρα εδώ εις την κοινότητα μου στην Αμερική που βρίσκομαι γνώρισα μια εγγονή του που κατάγεται από την οικογένεια ΚωτσιΑντώνη και ξέρει και αυτή την ίδια ιστορία της οικογένειες μας και του ΚωτσιΑντωνη, που είχε αφήσει την γυναίκα του και την κόρη του για να πολεμήσει. Και έτσι τώρα γνωριστήκαμε και συγγενείς. Είναι πολύ ενδιαφέρον αυτό. Όταν θα έλθω θα τα μιλήσουμε και ίσως το προσθέσεις αυτό το γεγονός. Επίσης, ο Παπάς Αντώνης ο προπάππους μου όπως ξέρω την ιστορία ήρθε από την Πελοπόννησο όπως αναφέρεις είναι σωστό για να έκανε τους Αρβανίτες Χριστιανούς γιατί ήσαν Μουσουλμάνοι όπως ξέρουμε, αυτό είναι σπουδαίο και πρέπει να το αναφέρεις για να είναι σωστή η ιστορία και είναι πολύ σπουδαίο αυτό.
Λοιπόν σε αφήνω και εύχομαι να έχουμε υγεία και περισσότερο καιρό όταν έλθω το καλοκαίρι και να τα πούμε καλλίτερα. Πως ήταν τα εγκαίνια του Μουσείου? Γράψε μου νέα σας και του χωριού. Χαιρετισμούς εις όλους από όλους. Με συγχωρείς που αργώ να σου απαντώ.
Γεια σου,
Νίτσα Αντωνίου του Αναστασίου
ΑΜΕΡΙΚΗ


Η ΤΑΝΑΓΡΑΙΚΗ ΓΗ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ 1821

Η ΤΑΝΑΓΡΑΙΚΗ ΓΗ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ 1821

Η καταγεγραμμένη παγκόσμια ιστορία αποτελεί , κάτι το ελάχιστο , μέσα στην διαχρονική πορεία του ανθρώπινου είδους , από την στιγμή που αυτό εμφανίστηκε στη γη . Στην ουσία , δεν γνωρίζουμε παρά την κορυφή του παγόβουνου και ανιχνεύουμε σταγόνα – σταγόνα τα στοιχεία εκείνα , που αποτελούν την μετάβαση του ανθρώπου , από το στάδιο του περιπλανoμένου κυνηγού – τροφό - συλλέκτη , σ ‘αυτό του γεωργού – καλλιεργητή της γής , με μόνιμη εγκατάσταση . Στέγη – κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του – λίγα κλαδιά δένδρων , περιπλεγμένα πάνω από μια ξύλινη κατασκευή στις άκρες των ποταμών , γι ΄ασφάλειά του . Ήταν τότε , που εγκατέλειψε την μοναχική του πορεία και διοργανώθηκε σε ομάδες – φυλές , εκεί βαθιά στην Αιθιοπική γη και σ ΄αυτήν της Μεσοποταμίας .
Την ίδια περίοδο άρχισε να φτιάχνει εργαλεία – απλά και κομμάτια πελεκημένης πέτρας και λυγισμένου ξύλου – να στήνει παγίδες στα άγρια ζώα και να εξημερώνει πολλά από αυτά , που έγιναν οι καλύτεροί του φίλοι στη ζωή . Τώρα πια μαγειρεύει την τροφή του και τα πρώτα σύννεφα καπνού αρχίζουν να ορθώνονται στην μόνιμη πια κατοικία του.

Στην Ελλάδα , σημαντικοί οικισμοί στις Κυκλάδες και στην Κρήτη , όπου υπάρχουν 90 πόλεις και γλώσσες τόσες , ώστε η μία μπλέκει με την άλλη , σύμφωνα με την Οδύσσεια . Αλλά και οι χρυσές Μυκήνες στην Ιλιάδα , δείχνουν πως άνθιζε ο πολιτισμός , από τα χρόνια εκείνα .
Αλλά και μετά την κατάρρευση των κέντρων αυτών , στην κομματιασμένη γεωγραφική και πολιτικά Ελλάδα , αναπτύχθηκε τέτοιος πολιτισμός , που δεν έμελλε ο κόσμος να γνωρίσει άλλον . Και ας έχουν κυλήσει αιώνες και οι χιλιετίες διαδέχονται , η μία την άλλη .
Ένας δεύτερος Παρθενώνας δε φτιάχτηκε ακόμα !
Από τον 8ο π. χ. αιώνα , το ελληνικό δίδυμο Πόλις – Κράτος ήταν θαυματουργό και ο ελληνικός πολιτισμός κυριάρχησε σ ΄όλη τη Μεσόγειο .
Από το 776 π. χ. κατάφεραν κάτι , που και στην εποχή μας ακόμη είναι ανεπανάληπτο !
Κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων , το αθλητικό αγωνιστικό πνεύμα και το αθλητικό ιδεώδες κυριαρχούσε , ώστε και αυτός ο πόλεμος ο πατέρας των πάντων να … χάσει την πατρότητά του ! Έχουν πεί πολλοί , ότι πληγή της Ελλάδας είναι οι Έλληνες . Ίσως να είναι και έτσι .
Όταν όμως έχουν ομόνοια και ξεπερνούν τις μεταξύ τους έριδες , τότε διαλύουν αυτοκρατορίες και απλώνονται ως τις μακρινές Ινδίες ακόμα .
Όταν …
Όταν ξυπνούν από το λήθαργο , τότε εκπολιτίζουν τους κατακτητές τους και επιβάλουν τη γλώσσα τους , τον πολιτισμό τους και την ανωτερότητά . Και οι κατακτητές ήταν πολλοί . Ρωμαίοι , Φράγκοι , Τούρκοι .
Πολλοί από αυτούς μας κατέκτησαν , σχεδόν αμαχητί . Και χρειάστηκαν αιώνες και έτρεξαν ποταμοί αίματος , για να κερδίσουμε κομμάτι – κομμάτι , ότι χάσαμε .
Όμως η ανάσταση πάντα έρχεται και η λευτεριά πάντα την ακολουθεί . Ποτάμια το αίμα και στην ανάσταση του 1821 .
Οι λίγοι , οι φτωχοί , οι απροστάτευτοι , αυτοί που δεν είχαν το δικαίωμα να ατενίσουν τον αφέντη τους στα μάτια , να ιππεύουν όταν οι Τούρκοι ήταν πεζοί , οι Ραγιάδες πρόγονοί μας , ύψωσαν πια το ανάστημα , όχι μόνο απέναντι της Τουρκιάς , αλλά και των μεγάλων προστατών της . Και ήταν άνθρωποι της διπλανής πόρτας , που δεν ήξεραν τι θα πει λευτεριά . Άνθρωποι δικοί μας , συγγενείς μας , άνθρωποι από τα Δερβενοχώρια , από την Ταναγραϊκή γή από την Βοιωτία . Άνθρωποι από την Λιάτανι , το Κλειδί , τις Μουσταφάδες , το Χλεμποτσάρι , την Αυλίδα , το Μπράτσι , τις Στανιάταις , και το Σχηματάρι .

Η ΖΩΗ ΠΡΙΝ ΤΟ 1821
Στα τέλη του 18ου αιώνα , η Οθωμανική αυτοκρατορία , παρά τις αδυναμίες της ήταν ακόμη απέραντη . Ήταν χωρισμένη σε 29 μεγάλες διοικητικές περιφέρειες , τα ΜπέηλερΜπεηλίκια ή Εγιαλέτια .
Τα τρία από τα 29 Εγιαλέτια κάλυπταν τις κατακτημένες χώρας , εκτός του Ασιατικού εδάφους , στα Βαλκάνια .
Ένα από αυτά τα Εγιαλέτια , ήταν αυτό της Ρούμελης και κάλυπτε όλη την Ελλάδα . Κάθε Εγιαλέτι ήταν χωρισμένο σε Σαντζάκια ή Πασαλίκια , κάτι σαν τους σημερινούς ελληνικούς νομούς , αλλά με πολύ ευρύτερη έκταση .
Στην έδρα κάθε Σκαντζακιού υπήρχε και έδρα μεγάλης στρατιωτικής μονάδας . Πολιτικός και στρατιωτικός διοικητής ήταν ο Σάντζακ Μπέης ή απλά πασάς . Στην Ελλάδα τα Σαντζάκια – πασαλίκια ήταν 6 .
Κάθε πασαλίκι είχε μικρότερες διοικητικές μονάδες , τα Βιλαέτια και τους Καζάδες Της Χαλκίδας , Καρύστου , Ιστιαίας , Αθηνών , Θηβών , Λειβαδιάς , Αταλάντης , Βοδονίτσας , Ζητουνίου , Σαλώνων , Μεγάρων και Δερβενοχωρίων .

Ο διοικητής κάθε Καζά λεγόταν Σούμπασης και μετά τον 17ο αιώνα επεκράτησε η ονομασία Βοεβόδας.

Έργο του Σούμπαση – Βοεβόδα , ήταν η επιβολή της εξουσίας μέσω των στρατιωτικών , αστυνομικών , αρχών που ήταν κάτω από τον ίδιο .

Πλαισιωνόταν από τον Κάδη , ο Καζάς λεγόταν και Καδηλίκι , που ήταν ανεξάρτητος στην απονομή δικαιοσύνης . Ακολουθούσαν δύο δημογέροντες , Κοτζαμπάσηδες , ο ταμίας Σενδούκ Εμίρης και ο Καπού Μπουλούκμπασης, δηλαδή ο επικεφαλής της Αστυνομίας .

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΙ ΔΙΟΙΚΗΤΕΣ
Η διοίκηση και μετά το 1821 έως το 1912 της Ελληνικής περιφέρειας διατήρησε σε πολλά σημεία τη δομή , που είχε και επι Τουρκοκρατίας . Αμέσως μετά την απελευθέρωση διορίσθηκαν στην επαρχία , προσωρινοί διοικητές . Κάθε διοικητής , είχε ένα γραμματέα , ο οποίος προσυπέγραφε τις διαταγές του . Στο διοικητή παρέχονταν η αναγκαία εκτελεστική δύναμη και επιφορτιζόταν και με αστυνομικά καθήκοντα .

ΔΗΜΟΓΕΡΟΝΤΕΣ ΕΛΛΗΝΕΣ
Κάθε πολιτεία , Κωμόπολη ή χωριό είχε ανάλογο προς τους κατοίκους , αριθμό δημογερόντων .
Οικισμοί από 30 έως 100 οικογένειες είχαν 1 Δημογέροντα , 100 έως 200 οικογένειες 2 Δημογέροντες , και από 200 οικογένειες και άνω 3 Δημογέροντες . Αυτοί εκλέγονταν από τους κατοίκους για ένα έτος . Εκλογείς ήταν όλοι οι αυτόχθονες κάτοικοι , αρκεί να ήταν 25 ετών , να είχαν ακίνητη περιουσία ή να πληρώνουν δόσιμο από 2 τάληρα δίστηλα και πάνω . Οι Δημογέροντες αυτόχθονες και αυτοί , πρέπει να είχαν ακίνητη περιουσία από 80 δίστηλα και πάνω .
Οι Δημογέροντες είναι οι Μερικοί και οι Γενικοί .
Οι Γενικοί είναι αυτοί ( 3 τον αριθμό ) που διορίζονταν στην επαρχία και παρουσιάζονταν στο Προσωρινό Διοικητή .
Και οι Μερικοί είναι οι απλοί Δημογέροντες , σε κάθε πόλη και χωριό .
Στην επανάσταση του 1821 πολέμησαν όλοι οι Έλληνες . Άλλοι εμπειροπόλεμοι , από την κλέφτικη ζωή τους στα βουνά και άλλοι άκαπνοι και άοπλοι , που οπλίστηκαν με τα όπλα των κατακτητών .
Στην περιοχή μας έλαβαν μέρος από την αρχή του αγώνα και η συμμετοχή των αγωνιστών ήταν μεγάλη . Ξεπερνούν τους 315 πολίτες και 80 κληρικούς . Για όλη την περιοχή Θηβών ξεπερνούν τους 2000 .
Για τον Δήμο Παρασωπίας και τον Δήμο Τανάγρας είναι .

ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΤΕΩΣ ΔΗΜΟΥ ΤΑΝΑΓΡΑΣ

1) Άγιος Θωμάς ( Λιάτανι ) 69
2) Ασωπία ( Χλεμπότσαρι ) 11
3) Καλλιθέα ( Μουσταφάδες ) 28
4) Κλειδί ( Κλειδέτι ) 1
5) Οινόφυτα ( Στανιάταις ) 4
6) Πάνακτος ( Κακονισχύρι ) 7
7) Πράσινο ( Καβάσαλα ) 7
8) Πύλη ( Δερβενοσάλεσι ) 25
9) Σκούρτα 23
10) Στεφάνη ( Κρώρα ) 7
11) Σχηματάρι 57
12) Τανάγρα ( Μπράτσι ) 60

ΠΟΥ ΠΟΛΕΜΗΣΑΝ ΟΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ;

Τρία ήταν τα στρατόπεδα που διατηρούσαν οι Τούρκοι στην περιοχή μας . Το ένα , ήταν στην πόλη των Θηβών , το δεύτερο στον Ωρωπό και το τρίτο , στον Ανηφορίτη ( την σημερινή Ριτσώνα ) . Με τα τρία αυτά στρατόπεδα είχαν το έλεγχο όλης της περιοχής . Με αυτά εξασφαλίζουν την Αθήνα , μέσω της κεντρικής Ελλάδας , αλλά και μέσω της νήσου Ευβοίας , για την οποία έχει αποδειχθεί από την αρχαιότητα ακόμα , ότι όποιος την κατέχει ελέγχει την Αθήνα . Αυτές ήταν οι τρεις αιχμές του Τουρκικού δόρατος στην περιοχή . Αλλά ήταν γεγονός , ότι υπήρχε και μια ακόμη αιχμή , αλλά αυτή ήταν … Ελληνική … Και ήταν ψηλά στα Δερβενοχώρια ‘η Λεβεντοχώρια , όπως κανονικά θα έπρεπε να λέγονταν .
Στο οροπέδιο των Σκούρτων μήκους 10 χιλιομέτρων και πλάτους 5 διερχόταν η οδός από Αθήνα – Χασιά – Σκούρτα – Πύλη – Θήβα .
Η διαδρομή αυτή , μέσα από τα βουνά ήταν η πιο σύντομη και η πιο ασφαλής . Αυτό το ορεινό πέρασμα – Δερβένι , φύλαγαν οι Δερβενοχωρίτες με αρχηγό τους το θρυλικό Θανάση Σκουρτανιώτη (Γάτση ) .
Τα Δερβενοχώρια δεν είχαν υποκύψει στο σπαθί των Τούρκων , αλλά είχαν παραδοθεί σ ΄αυτούς , εξασφαλίζοντας αυτονομία , φοροαπαλλαγή και άλλα προνόμια .
Εκεί ήταν η ψυχή της Βοιωτίας .

Όλοι οι κάτοικοι της πεδινής Ταναγραϊκής γης κατέφυγαν εκεί για προστασία . Εκεί γιγαντώθηκαν παλικάρια , όπως η μοναδική , ίσως οικογένεια Σκουρτανιώτη ( Γάτση ) , μοναδικό ίσως φαινόμενο πανελληνίως και για όλες τις εποχές !
Αλλά και οι άλλοι αγωνιστές όπως ο Γκέλης , Κουκούλεζας , Κουμπίτσας , Κιόκιας , Κώνστας και άλλοι .
Με αιχμή λοιπόν του Ελληνικού Δόρατος τα Δερβενοχώρια , όλοι οι αγωνιστές της περιοχής δεν αγωνίστηκαν μόνο στο τόπο τους , αλλά απελευθέρωσαν την Αθήνα πήραν μέρος στον ξεσηκωμό της θήβας , πολέμησαν στις μάχες της Αράχωβας , Διστόμου , Δαφνίου Κερατσινίου , Ανάλατου , στην πολιορκία της Ακρόπολης των Αθηνών , στην εκστρατεία της Καρύστου , στη μάχη του Ανηφορίτη , στο Μαυρομάτι , ακόμα και στην τελευταία μάχη του αγώνα με τον Υψηλάντη , στη Πέτρα Βοιωτίας .
Υπάρχουν εκατοντάδες βεβαιωτικά από τους Δημάρχους της εποχής , αλλά και από τους καπεταναίους , ακόμα και από τον Βασιλιά Όθωνα … και την Αμαλία !

ΕΞΩΚΛΗΣΙ ΑΓΙΑ ΣΩΤΗΡΑ

ΕΞΩΚΛΗΣΙ ΑΓΙΑ ΣΩΤΗΡΑ
( ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ )
Η Εκκλησία της Αγίας Σωτήρας ( Μεταμόρφωση του Σωτήρος ) , ευρίσκεται σε απόσταση 1000 μέτρων περίπου από το χωριό μας , και μάλιστα δίπλα στο κανάλι στο δρόμο που πηγαίνουμε προς την αρχαία Τανάγρα και τα Οινόφυτα .
Στα αρχεία του Θεοδώρου Μπεζιάνη του Αλεξάνδρου και μάλιστα στο θέμα πως κτίστηκε το χωριό Σχηματάρι , που αναφέρεται στην μηνιαία εφημερίδα Ελεύθερος Λόγος Σχηματαρίου στην σελίδα (10) , ( Μάρτιος 2008 ) διαβάσαμε ότι το έτος 1777 μία γυναίκα από το Σχηματάρι είχε πάει στο εξωκλήσι Αγία Σωτήρα Τανάγρας για να ανάψει τα καντήλια ,
Άρα το εξωκλήσι Αγία Σωτήρα υπήρχε πριν το 1777 .Ο χώρος που είναι η εκκλησία, πριν πολλά χρόνια ήταν χωράφι του Κίτσου Μπάκα ( Πανούσης ) .
Σήμερα ανήκει στον Ταξιάρχη Κωνσταντίνου .
Το εξωκλήσι Αγία Σωτήρα για κάποια αιτία ( καιρικές συνθήκες – σεισμό κ.λ.π. ) είχε γκρεμίσει .
Επειδή του Μπάρμπα Κίτσου Μπάκα Πανούσης ψόφαγαν τα ζωντανά ( πρόβατα , γίδια κ.λ.π.) που είχε, έκανε τάμα και αποφάσισε να επισκευάσει την εκκλησία φοβούμενος τον Θεό , αλλά και πιστεύοντας ότι με αυτό το τρόπο θα σταματήσουν να ψοφάνε τα ζώα .

Την εκκλησία την έκτισε μάλλον πριν το έτος 1880 .

Τα χρόνια περνούν και με την πάροδο του χρόνου η σκεπή και τα κεραμίδια ξανά - έπεσαν , ίσως από το μεγάλο σεισμό που έγινε την 4η Οκτωβρίου του 1914 στις 8 η ώρα το πρωί , ή από τις διάφορες καιρικές συνθήκες .
Περίπου μέχρι το έτος 1915 ήταν σε αυτή την κατάσταση , δηλαδή ο τοίχος γκρεμισμένος ,και η σκεπή πεσμένη .
Την εποχή αυτή στο χωριό μας ήταν πρόεδρος ο Αντώνης Μπελεγράτης του Παναγιώτη - ( ΑΝΤΩΝΗΣ ΛΑΚΙΩΤΗΣ ) .
Ο Αντώνης Μπελεγράτης είχε μία αδελφή που το όνομά της ήταν Σωτηρία , και είχε παντρευτεί τον Χρήστο Πανούση ( Κίτσο – Μπάκα ) .
Η εκκλησία όπως αναφέρθηκε πιο πάνω υπήρχε στο χωράφι του Κίτσου Μπάκα , που ήταν γαμπρός του Αντώνη Λακιώτη αφού είχε παντρευτεί την αδελφή του .
Η Σωτήρα πέθανε νέα και ο αδελφός της Αντώνης έκανε τάμα να φτιάξει την εκκλησία στην μνήμη της αδελφής του αφού είχε πέσει ο τοίχος και η σκεπή αλλά και για να την αξιοποιήσει καλλίτερα.
Έτσι λοιπόν , αφού συνεννοήθηκε με τον εφημέριο του χωριού άρχισε να κτίζει την εκκλησία .
Πρώτα – πρώτα οι εργάτες ύψωσαν τους εξωτερικούς τοίχους της εκκλησίας , και μετά τοποθέτησαν την στέγη με τα κεραμίδια .

Με την δωρεά αυτή η εκκλησία τελείωσε , και οι κάτοικοι του χωριού μας αλλά και της ευρύτερης περιοχής λειτουργούν το εξωκλήσι κάθε χρόνο στην γιορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος την 6η Αυγούστου .
Σε αυτή την μορφή το εξωκλήσι Αγία Σωτήρα , διατηρήθηκε μέχρι το έτος 1955 περίπου που την εποχή αυτή δημιουργήθηκε από εργολάβους το κανάλι που μεταφέρει το νερό από την Υλίκη προς τον Μαραθώνα και από εκεί στην Αθήνα .
Οι εργολάβοι και οι εργάτες ανακατασκεύασαν το μικρό εξωκλήσι στην μορφή που εμείς το βλέπουμε σήμερα .

Μετά από όλα αυτά λοιπόν οι Θεοσεβούμενοι κάτοικοι του χωριού μας συνεχίζουν να εξυπηρετούν αλλά και να λειτουργούν το μικρό εξωκλήσι στην εορτή Μεταμόρφωση του Σωτήρος την 6η Αυγούστου .

---------------------------------------------------------------------------------------

Απολυτίκιον , Ήχος βαρύς .

Μετεμορφώθης ,εν τω όρει Χριστέ ο θεός ,
δείξας τοίς Μαθηταίς σου τήν δόξαν σου , καθώς ηδύναντο .
Λάμψον και ημίν τοίς αμαρτωλοίς ,
το φώς σου το αϊδιον .
Πρεσβείαις της θεοτόκου φωτοδότα δόξα σοι .

…………………….

Κοντάκιον Αυτόμελον . Ήχος βαρύς .

Επί του όρους μετεμορφώθης ,
και ως εχώρουν οι μαθηταί σου την δόξαν σου ,
Χριστέ ο θεός εθεάσαντο .
ίνα όταν σε ίδωσι σταυρούμενον ,
το μεν πάθος νοήσωσιν εκούσιον ,
τω δε κόσμω κηρύξωσιν ,
ότι συ υπάρχεις αληθώς ,
του Πατρός το απαύγασμα .
....................................................................................

Μεγαλυνάριο Μεταμορφώσεως του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού .

Θέλων επιδείξαι τοις Μαθηταίς ,
δύναμιν εξ ύψους , και σοφίαν παρά πατρός ,
εν όρει ανήλθες , χριστέ τω θαβωρίω ,
και λάμψας ως Δεσπότης τούτους εφώτισας .

Δευτέρα 21 Ιουνίου 2010

ΕΞΩΚΛΗΣΙ ΤΟΥ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΤΟΥ ΕΝ ΒΟΥΝΕΝΟΙΣ

ΕΞΩΚΛΗΣΙ ΤΟΥ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΤΟΥ ΕΝ ΒΟΥΝΕΝΟΙΣ .

Φεύγοντας από το χωριό μας και πηγαίνοντας προς το Δημοτικό Διαμέρισμα του Άρματος και σε απόσταση 1500 μέτρων περίπου στο αριστερό μέρος του δρόμου και μάλιστα κοντά στην εκκλησία του Προφήτη Ηλία , συναντάμε το εξωκλήσι του Αγίου Νικολάου του Νέου του εν Βουνένοις.
Την μνήμη του την εορτάζομε στις 9 Μαίου με θρησκευτική ευλάβεια .
Να τονίσουμε ότι και αυτό το εξωκλήσι όπως και όλα τα άλλα του χωριού μας έχει και αυτό την δικιά του ιστορία αφού όλοι εμείς αλλά και οι γονείς μας το βρήκαν γκρεμισμένο .
Οι γκρεμισμένες πέτρες από την πεσμένη εκκλησία , οι ψιλές βελανιδιές , το πηγάδι με το άφθονο νερό που ευρίσκεται δίπλα από τον ναό και γενικά όλη η περιοχή ήταν έτσι διαμορφωμένη ώστε οι τσοπαναραίοι είχαν φτιάξει στο σημείο αυτό μαντρί ( Στάνη ) , είχαν τοποθετήσει ποτίστρες ( κορίτες ) για να παίρνουν νερό από το πηγάδι και να ποτίζουν τα πρόβατα , να ποτίζουν τα ζώα κ.λ.π. Τα κοπάδια τα αφήνανε να κοιμηθούνε κάτω από το παχύ ίσκιο τα μεσημέρια .
Επίσης πότιζαν και τα ζώα τους παίρνοντας νερό από το πηγάδι και όσοι περαστικοί περνούσαν από εκεί και πηγαίνανε προς το Άρμα ( ΔΡΙΤΣΑ ), τον Ελαιώνα ( ΣΠΑΪΔΕΣ ) , και την Θήβα .
Επίσης πότιζαν και τα γαλόπουλα όσοι κάτοικοι της Τανάγρας τα περνούσαν από αυτό το σημείο και πηγαίνανε να τα βοσκήσουν .
Βλέποντας αυτό το θέαμα κάποιος κάτοικος του χωριού , δεν μπορούσε να το ανεχθεί .
Να βλέπει δηλαδή τα πρόβατα μέσα σε αυτό το χώρο .
Παρότρυνε λοιπόν και τους άλλους κατοίκους και σύσσωμοι όλοι οι κάτοικοι του χωριού αποφάσισαν όπως πραγματοποιηθούν οι ανάλογες ενέργειες ώστε να πραγματοποιηθεί η ανέγερση της εκκλησίας .
Μετά από συνεννοήσεις των ενοριτών ορίσθηκε επιτροπή για την ανέγερση της εκκλησίας με πρόεδρο τον ιερέα του χωριού Γεώργιο Παναγιωτόπουλο και με μέλη τους κατοίκους του χωριού
  • Τον Σωτήριο Μπελεγράτη του Βασιλείου , και
  • Τον Κωνσταντίνο Μήτση του Λαζάρου .
Προηγουμένως να αναφέρουμε ότι μεγάλο ποσόν χρημάτων διέθεσε η Σωτηρία Αντωνίου του Δημητρίου για την ανέγερση της και αποπεράτωση της εκκλησίας .
Η ερανική επιτροπή μάζεψε χρήματα από όλους τους κατοίκους και μάλιστα περισσότερες από 120.000 δραχμές .
Εργολάβος ανέλαβε ο κάτοικος του χωριού μας Κατσιφής Αντώνιος του Σπύρου , ο οποίος ανέλαβε όλες τις εργασίες για την αποπεράτωση της εκκλησίας .
Όταν τελειώσανε οι εργασίες , πραγματοποιήθηκαν τα θυρανοίξια του ναού , έγινε Θεία Λειτουργία , και, οι κάτοικοι της Τανάγρας , και της γύρω περιοχής τίμησαν την μνήμη του Αγίου Νικολάου του Νέου .
Έκτοτε κάθε χρόνο οι κάτοικοι της Τανάγρας στην μνήμη του Αγίου πραγματοποιούν Πανηγυρική Θεία Λειτουργία τιμώντας τον Άγιο .
Μετά από λίγα χρόνια όμως το εκκλησιαστικό συμβούλιο καθάρισε το πηγάδι από τις βρωμιές που είχε , και συνεχίζει να το καθαρίζει αφού μέχρι και σήμερα έχει νερό .

-----------------------------------------------------------------------------------------

Απολυτίκιον Ηχος Δ΄ - Ταχύ προκατάλαβε .

Ασκήσεως σκάμμασιν ευαρεστήσας Χριστώ ,
αθλήσεως αίμασιν , εθαυμαστώθης λαμπρός ,
παμμάκαρ Νικόλαε .
Όθεν οσιομάρτυς ευκλεής δεδειγμένος ,
χάριτος ιαμάτων , αναβλύζεις τω κόσμω ,
λυτρούμενος κινδύνων ,
τους πόθω προσιόντάς σοι .

………………… ...................................................................
Κοντάκιον Ηχος Β΄ - Τα άνω ζητών .

Τα άνω ζητών , των κάτω καταφρόνησας ,
και κόσμου λιπών , Θεώ ηκολούθησας .
Εξ εώας άριστε εν Βουνένοις παρώκησας
εν οίς θύμα γενόμενος , Χριστώ ,
προσενήνοχας Νικόλαε .
......................................................................................
Μεγαλυνάριο

Χαίροις Θετταλίας πάσης φρουρός ,
Χαίροις της Ελλάδος πολιούχος και αρωγός ,
Χαίροις ο Βουνένων ,
τον τόπον αγιάσας ,
τοις ρύθροις σων αιμάτων ,
Μάκαρ Νικόλαε .

ΤΟ ΕΞΩΚΛΗΣΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ

ΤΟ ΕΞΩΚΛΗΣΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ .

Το έτος 1905 – 1906 οι παλιοί κάτοικοι του χωριού ( Μπρατσιώτες ) , αποφάσισαν να κτίσουν ένα καινούργιο εξωκλήσι , στην άκρη του χωριού πηγαίνοντας προς το χωριό ( Δρίτσα ) σημερινό Άρμα .Αφού λοιπόν προηγουμένως είχαν δωρίσει τον χώρο που θα κτίζανε τον ναό κάτοικοι του χωριού , ( Και μάλιστα η οικογένεια Γοργία Αθανασάκη , η οικογένεια του Ιερέα παπά – Βασίλη Παπαβασιλείου και η οικογένεια Δημ . Μπλάνα ) ξεκίνησαν σιγά – σιγά να θεμελιώνουν και να κτίζουν την εκκλησία , που η ολομέλεια του χωριού αποφάσισε να τιμούν κάθε χρόνο την μνήμη της Αγίας Παρασκευής .Η εκκλησία κτίστηκε με πελεκητή πέτρα , και ίσως να έφεραν πέτρες και από τον χώρο της Αρχαίας Τανάγρας .Αυτό το διακρίνουμε που στις γωνίες του ναού που ενώνονται οι πλευρές του ναού οι πέτρες είναι πελεκητές και κάνουν το ναό πιο ευπαρουσίαστο .Μέσα στο χώρο της εκκλησίας και μάλιστα στο δάπεδο του ναού τοποθετήσανε μικρές τετράγωνες πλάκες , ενώ τις εικόνες και τα καντήλια στο τέμπλο τις δώρισαν οι θεοσεβούμενοι κάτοικοι του χωριού .Σιγά – σιγά έφτιαξαν την μάντρα που ήταν και αυτή κτισμένη με πέτρες και ομόρφαινε περισσότερο τον προαύλιο χώρο του ναού .Όμως όπως έχουμε αναφέρει και σε άλλα κείμενα το κοιμητήριο του χωριού ( Νεκροταφείο ) από την ίδρυση του χωριού ήταν το εξωκλήσι της Παναγίας που ευρίσκεται στο αεροδρόμιο ( 114 Πτέρυγα Μάχης Τανάγρας ) , όπου οι κάτοικοι του χωριού παρ΄ όλο που είναι μακριά πήγαιναν τους νεκρούς συγγενείς τους να τους θάψουν με βροχές , με χιόνια , με δυσκολίες και μάλιστα κυρίως στους χειμερινούς μήνες ήταν πιο δύσκολα .Μετά από όλες αυτές τις δυσκολίες της μεταφοράς των νεκρών οι Μπρατσιώτες αποφασίσανε να δημιουργήσουν το καινούργιο κοιμητήριο και μάλιστα στο προαύλιο χώρο του ναού της Αγίας Παρασκευής που βρισκόταν δίπλα στο χωριό και που τώρα θα πηγαίνουν στο κοιμητήριο πιο εύκολα τους νεκρούς συγγενείς τους .Σιγά – σιγά λοιπόν άρχισε να λειτουργεί το καινούργιο κοιμητήριο .Πριν αρχίσουν οι συγγενείς να φτιάχνουν τους μαρμάρινους τάφους οι συγγενείς του νεκρού τοποθετούσαν γύρω – γύρω από τον τάφο τούβλα όρθια και στο κεφάλι του νεκρού τοποθετούσαν μία μεγάλη πέτρα και μάλιστα όρθια τα οποία τα ασβεστώνανε για να είναι καθαρά καθώς επίσης τοποθετούσαν γύρω – γύρω και διάφορα λουλούδια που στόλιζαν τον τάφο .Επίσης στο κεφάλι του νεκρού τοποθετούσαν ένα ξύλινο απλό σταυρό , που άλλες φορές επάνω στο σταυρό έγραφαν το όνομα του νεκρού .Με αυτά λοιπόν και με διάφορα άλλα ήθη και έθιμα οι συγγενείς των νεκρών αισθανόντουσαν ότι είναι πιο κοντά στους νεκρούς συγγενείς τους .Άλλοι επίσης άρχισαν να φυτεύουν στο κεφάλι του νεκρού ένα κυπαρίσσι , ίσως επειδή το κυπαρίσσι συνδέεται με τους νεκρούς .Τα κυπαρίσσια που ευρίσκονται στο δρόμο από το χωριό πηγαίνοντας προς το νεκροταφείο είναι φυτεμένα το έτος …………καθώς μας ανέφερε ο εννενηντάχρονος σήμερα Ταξιάρχης Κωνσταντίνου . Ίσως τα φύτεψαν να δηλώσουν ότι βαδίζουμε προς την οδό της αναπαύσεως .Σήμερα που βαδίζουμε στο έτος 2010 έχουν περάσει περισσότερα από 100 χρόνια από το έτος 1906 που κτίστηκε ο ναός .Οι κάτοικοι του χωριού αυξήθηκαν και επειδή αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο χώρος του κοιμητηρίου να μην είναι αρκετός για τον ενταφιασμό των νεκρών , το διοικητικό συμβούλιο του δήμου αποφάσισε και αγόρασε και άλλο χώρο δίπλα , ώστε να το αξιοποιήσει ως καινούργιο κοιμητήριο, συμπλήρωμα του πρώτου , που αξιοποιήθηκε και αυτός ο χώρος αφού γύρω – γύρω έφτιαξαν μάντρα με μπετό .Να τονίσουμε ότι ο εσωτερικός χώρος του ναού αγιογραφήθηκε δωρεά ευσεβών κατοίκων του χωριού , τοποθετήθηκαν καινούργια κεραμίδια στο ναό και αξιοποιήθηκε το κοιμητήριο όσο το δυνατόν καλλίτερα .Κάθε χρόνο στις 26 Ιουλίου οι ευσεβείς κάτοικοι της Τανάγρας και όχι μόνο τιμούν με το καλλίτερο τρόπο την μνήμη της Αγίας Παρασκευής .Επίσης να τονίσουμε ότι οι κάτοικοι του χωριού έρχονται στο κοιμητήριο και σε πολλές άλλες γιορτές και λειτουργούν τον ναό .
Έρχονται να λειτουργήσουν τον ναό , να καθαρίσουν τα μνήματα , να επικοινωνήσουν νοερά με τους νεκρούς συγγενείς τους .


Δυτική πύλη Ναού Αγίας Παρασκευής
Αναγράφει χρονολογία οικοδόμησης 1906


--------------------------------------------------------------------------------------





Δρόμος που οδηγεί στην Αγία Παρασκευή


------------------------------------------------------------------------------------

Απολυτίκιον Ήχος Α΄

Την σπουδήν σου τη κλήσει κατάλληλον ,
εργασαμένη φερώνυμε ,
την ομώνυμόν σου πίστιν , εις κατοικίαν κεκλήρωσαι ,
Παρασκευή αθληφόρε .
Όθεν προχέεις ιάματα ,
και πρεσβεύεις υπέρ των ψυχών υμών .
………………………...................................................

Κοντάκιον Ήχος πλ. Δ΄ Τη υπερμάχω .

Τη αθληφόρω οι πιστοί το υμνητήριον ,
Παρασκευή δεύτε συμφώνως αναμέλψωμεν
απαστράπτει γαρ τοις θαύμασιν εν τω κόσμω ,
απελαύνουσα της πλάνης την σκοτόμαιναν ,
και παρέχουσα πιστοίς την χάριν άφθονον ,
τοις κραυγάζουσι , χαίρε μάρτυς πολύαθλε . 

----------------------------------------------------------------------


 Μεγαλυνάριο Αγίας Παρασκευής – Οσιομάρτυρος .

Χαίροις Εκκλησίας η λαμπηδών ,
 και των Ιαμάτων , πολυχεύμων όντως κρουνός *
Χαίροις προστασία ,και σκέπη ουρανία ,
Παρασκευή Θεόφρον , των ευμημούντων σε .