Η ΤΑΝΑΓΡΑ ΜΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΕΡΗΦΑΝΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ
Πάντες , δε εισίν ούτοι κεράμεις νέμονται δε Ταναγραίοι ταύτην τε την χώραν και όση περί Μυκαλησσόν έστι. (Παυσανίου Ελλάδος Περιηγήσεως).
Η Ταναγραϊκή , Ταναγραία, Ποιμανδρία, Ποιμανδρίς, Τανάγρα, Γραία.
Η μεγάλη και ιστορική Βοιωτική πόλη και κράτος περικλείεται σήμερα ανάμεσα από το σιδηροδρομικό σταθμό της Οινόης , νοτιοανατολικά από το στρατιωτικό αεροδρόμιο της Τανάγρας , και νοτιοδυτικά από την σημερινή κωμόπολη Τανάγρα (Μπράτσι) .
Το τσιμεντένιο κανάλι που ξεκινάει από την Υλίκη και μεταφέρει το νερό στην λίμνη του Μαραθώνα , περνάει ανάμεσα από τα ερείπια της άλλοτε ακμαίας Βοιωτικής πόλης , της Τανάγρας , και την χωρίζει στα δύο.
H θέση , η περιοχή της αρχαίας πόλης ονομάζεται σήμερα ΓΚΡΙΜΑΔΑ.
ΠΡΩΤΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ.
Η αρχή της κατοίκησης των κατοίκων στην Ταναγραϊκή χώρα, ανάγεται πολλές χιλιετίες πίσω και εντοπίζονται από την αρχαιολογική σκαπάνη αμέσως μετά την κυνηγητική περίοδο του ανθρώπου.
Τα πρώτα ίχνη μόνιμης εγκατάστασης οργανωμένων ανθρώπων στην περιοχή , χρονολογούνται στα μέσα της 4ης χιλιετίας π.χ.
Ο προϊστορικός οικισμός της Τανάγρας βρισκόταν πολύ κοντά από το σημείο που είναι κτισμένη η σημερινή Τανάγρα.
Η αρχαιολογική έρευνα καθώς και οι ανασκαφές δίπλα στο σημερινό χωριό, έφεραν στο φως μυκηναϊκούς τάφους με τις γραπτές πήλινες σαρκοφάγους , που κοσμούν το μουσείο της Θήβας.
Ο οικισμός της Τανάγρας των ιστορικών χρόνων αποτελεί την συνέχεια της προϊστορικής και μυκηναϊκής πόλης .
ΤΑΝΑΓΡΑΪΚΗ – ΠΑΡΑΔΟΣΗ .
Η Τανάγρα στην αρχαιότητα αποτελούσε το δώρο της φύσης γιατί ήταν κτισμένη ανάμεσα στην βόρεια όχθη του μεγάλου και πλωτού την εποχή αυτή Ασωπού ποταμού και στην ανατολική όχθη του Θερμόδου ποταμού (ΛΑΡΙΣ)
Οι μεγάλοι και επιβλητικοί εξωτερικοί τοίχοι της πόλης παρείχαν στους κατοίκους ασφάλεια και εμπιστοσύνη.
Νοτιοδυτικά της πόλης, σύμφωνα με τον Παυσανία, ήταν το Κηρύκιον όρος (σημερινή Μαλιβάλεζα, σημερινό όνομα Χορεύρα), όπου σύμφωνα με τις παραδόσεις γεννήθηκε ο ΕΡΜΗΣ.
Σε μια θέση του κηρυκίου όρους που ονομαζόταν ΠΟΛΟΣ, καθόταν ο Άτλας και ασχολούνταν ολόκληρη την ημέρα με σκέψεις για τον κάτω κόσμο και τα ουράνια . Αναφέρει ο Όμηρος σε ποίημά του.
Άτλαντος θυγάτηρ ολόφρονος , ώστε θαλάσσης πάσης Βενθέα οίδεν, έχει δε τούς κίονας αυτός μακράς , αι γαίαν τε και ουρανόν αμφίς έχουσιν.
Η μυθολογία αποδίδει την ονομασία της πόλης στην κόρη του Αιόλου , ή του θεού – ποταμού Ασωπού.
Σύμφωνα πάντα με την μυθολογία στην αρχή η Τανάγρα ονομάσθηκε Ποιμάνδρου γη και οι κάτοικοί της Ποιμάνδρου γενεά.
Ο Ποίμανδρος ήταν ήρωας από την Βοιωτία , γιός του Χαιρεσιλάου και της Στρατονίκης , παντρεύτηκε την Τανάγρα , και ίδρυσε την Ποιμανδρία.
Επιτάφια επιγράμματα που έχουν βρεθεί στην Τανάγρα αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Τούνομαι μέν χαρίας , Θήβη πατρίς αλλά θανόντα Ποιμάνδρου χυδανή γαία κατεσκίασε.
Θειοτέλους τάδε σάμα , τον ηροσεν α φερέκαρπος Ποιμάνδρου γενεή….
Ο Ποίμανδρος σύμφωνα με παραδόσεις αρνήθηκε να πάρει μέρος στον Τρωϊκό πόλεμο.
Ο Αχιλλέας με στρατό επιτέθηκε στην ανοχύρωτη τότε πόλη , έκλεψε την μητέρα του Βασιλιά Ποιμάνδρου, Στρατονίκη και σκότωσε τον εγγονό του.
Ο Ποίμανδρος κατάφερε και ξέφυγε από τον Αχιλλέα και με όλους τους κατοίκους ξεκίνησε την οχύρωση της Ποιμανδρίας .
Στην διάρκεια των εργασιών κάποιος κτίστης που ονομαζόταν Πολύκριθος με ειρωνικά λόγια πρόσβαλε τον Ποίμανδρο.
Ο Ποίμανδρος εκνευρισμένος εκσφενδώνησε μια πέτρα εναντίον του Πολύκριθου. Η πέτρα όμως δεν βρήκε τον στόχο της και χτύπησε τον γιό του, Λεύκιπο, τον οποίο και σκότωσε.
Αμέσως μετά το τραγικό αυτό συμβάν, ο Ποίμανδρος απαρηγόρητος πού σκότωσε τον ίδιο του τον γιό, εγκατέλειψε την πόλη του και ζήτησε από τον Αχιλλέα που εξακολουθούσε να πολιορκεί την χώρα της Ποιμανδρίας , ειδική άδεια εξόδου από την πόλη και επιστροφής .
Ο Αχιλλέας συμμεριζόμενος τον πόνο του Ποίμανδρου του έδωσε άδεια και τον έστειλε στην Χαλκίδα για να συναντήσει τον σοφό Βασιλιά της Ευβοίας Ελεφήνορα.
Ο Ελεφήνορας ακούγοντας τον απαρηγόρητο Ποίμανδρο να του διηγείται το άτυχο συμβάν, που στοίχισε την ζωή του ίδιου του παιδιού του, τον εξάγνισε και τον προέτρεψε να γυρίσει πίσω στην χώρα του.
Ο Ποίμανδρος εξαγνισμένος επέστρεψε από την Χαλκίδα στην χώρα του και έκτισε προς τιμήν του Αχιλλέα μεγάλο ιερό στην είσοδο της πόλης .
ΕΥΝΟΣΤΟΣ
Σύμφωνα με τον Πλούταρχο στην Τανάγρα υπήρχε ένας ήρωας που ονομαζόταν Εύνοστος και ήταν γιός του Ελιέα και της Σκιάδας, που ανατράφηκε από την νύμφη Ευνόστη.
Στην Τανάγρα επίσης στην περίοδο αυτή υπήρχαν τέσσερα (4) αδέλφια ο Βουκόλος , που το όνομά του σημαίνει αγελαδάρης, Ο Έχεμος , Ο Λέοντας και η Οχνα (Οχνη).
Πατέρας των τεσσάρων αδελφών ήταν ο Κολωνός ο Ταναγραίος .
Η Όχνα αγαπούσε παράφορα τον Εύνοστο , ο οποίος όμως δεν ανταποκρινόταν στον έρωτά της.
Ντροπιασμένη και με πληγωμένο τον εγωισμό της η Όχνα , κατηγόρησε στους αδελφούς της τον Εύνοστο , ότι της επιτέθηκε με σκοπό να την βιάσει. Τα τρία αδέλφια έστησαν ενέδρα και σκότωσαν τον Εύνοστο.
Η Όχνα μετά τον τραγικό θάνατο του αγαπημένου της Εύνοστου, με ενοχές και τύψεις μεγάλες , ομολόγησε δημόσια την αλήθεια.
Μετά την ομολογία αυτή και τα αδέλφια της Όχνας , εγκατέλειψαν την πόλη και τράπηκαν σε φυγή από τις απειλές του πατέρα Εύνοστου.
Η Όχνα απογοητευμένη από την ενέργεια αυτή , αυτοκτόνησε.
Οι κάτοικοι της Τανάγρας τιμώντας την μνήμη και τις αρετές του Εύνοστου έκτισαν μαρμάρινο μεγαλόπρεπο ηρώο το οποίο περιτριγυριζόταν από μεγάλο άλσος.
Το άλσος με το ηρώο του Εύνοστου ήταν άβατο για τις γυναίκες και φύλακες το φρουρούσαν ώστε να μην πλησιάζει εκεί καμία γυναίκα.
Πιστεύανε ότι όταν γυναίκα ξέφευγε της προσοχής των φυλάκων και έμπαινε στο άλσος , εμφανιζόταν ο Εύνοστος και κατευθυνόταν προς την θάλασσα και πλενόταν. Αυτό είχε συμβολικό χαρακτήρα και τόνιζε την απέχθεια του Εύνοστου για τις γυναίκες.
ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Ο Παυσανίας που επισκέφθηκε την Τανάγρα αναφέρει ότι μέσα στην πόλη υπήρχαν τα εξής ιερά και μυστικά.
Ωρίωνος τάφος , μαρμάρινο μνημείο ενός άνδρα ρωμαλέου πολύ όμορφου και γενναίου, ο οποίος ήταν ένας από τους αξιολογότατους κυνηγούς. Ο Ωρίωνας υπήρξε ερωμένος της Ηούς , η οποία σκοτώθηκε από την Άρτεμη. Ο Ωρίωνας και στον Άδη δεν έπαψε να αγαπά παθιασμένα το κυνήγι αναφέρει ο Παυσανίας.
Ο ναός του Διονύσου, στην Τανάγρα ήταν πολύ μεγαλόπρεπος. Μέσα στο ναό υπήρχε το λατρευτικό του άγαλμα από πατρινό μάρμαρο, έργο του γλύπτη Κάλαμι. Υπήρχε επίσης σε περίοπτη θέση μέσα στην αίθουσα του ναού και ο Τρίτων, ένα βαλσαμωμένο θαλάσσιο κήτος το Ταναγραίο κήτος.
Ο Δημόστρατος στους αλιευτικούς λόγους αναφέρει ότι ο ίδιος είδε στην Τανάγρα Τάριχον Τρίτωνα, τον οποίο τον περιγράφει ως εξής:
Μοιάζει με τους Τρίτωνες , όπως τους παρουσιάζουν οι ζωγράφοι και οι γλύπτες . Το κεφάλι του έχει φθαρεί από την πολυκαιρία και η μορφή του είναι ασαφής.
Όταν ο Δημόστρατος έβαλε το χέρι του επάνω, έπεσαν λέπια. Κάποιος έκοψε ένα κομμάτι από το δέρμα και το έριξε στη φωτιά και αμέσως ΄΄οσμή βαρεία καιομένου του εμβληθέντος προσέβαλε των παρόντων τας ρίνας΄΄.
Οι επισκέπτες την περίοδο αυτή δεν μπορούσαν να πουν με σιγουριά εάν το βαλσαμωμένο ζώο ήταν θαλάσσιο ή της ξηράς.
Κάποιος που έκοψε ένα μέρος της σάρκας του Τρίτωνα πνίγηκε μετά από λίγο στην θάλασσα και έβγαζε από παντού πίον, που είχε την μυρωδιά της σάρκας του Τρίτωνα όταν καιγόταν.
Ο Παυσανίας στα Βοιωτικά του αναφέρει ότι σύμφωνα με τις παραδόσεις , οι γυναίκες της Τανάγρας πριν να αρχίσουν οι λατρευτικές εκδηλώσεις προς τιμήν του Διονύσου στο ναό, είχαν κατέβει στην θάλασσα για το καθιερωμένο τους θρησκευτικό καθαρμό.
Ενώ κολυμπούσαν όλες μαζί αμέριμνες τους επιτέθηκε ο Τρίτωνας. Βλέποντας τον να τους επιτίθεται , οι γυναίκες φοβισμένες προσευχήθηκαν στον θεό Διόνυσο , για να τους βοηθήσει να σωθούν.
Αμέσως τότε παρο0υσιάστηκε ο Διόνυσος και σε αγώνα με τον Τρίτωνα τον νίκησε και τον σκότωσε.
Μια άλλη παράδοση η οποία είναι και πιο ρεαλιστική , αναφέρει ότι στην Τανάγρα , τα ζώα που προορίζονταν για θυσία στους θεούς τα οδηγούσαν στην θάλασσα για να τα πλύνουν.
Ο Τρίτωνας στήνοντας καρτέρι , τα άρπαζε τα σκότωνε και απειλούσε ακόμη και τους κατοίκους που τα συνόδευαν.
Ήταν τόσο επικίνδυνος, ώστε είχε επιτεθεί ακόμη και σε μικρά πλοιάρια. Φόβος και τρόμος για ολόκληρη την χώρα της Τανάγρας είχε γίνει ο Τρίτωνας ώστε οι κάτοικοι έψαχναν τρόπους για την εξόντωσή του. Κανείς όμως δεν τολμούσε να αντιμετωπίσει τον Τρίτωνα και σχεδίασαν ένα τολμηρό τέχνασμα.
Άφησαν σε κάποιο σημείο της παραλίας έναν μεγάλο κρατήρα γεμάτο κρασί. Ο Τρίτωνας μύρισε το κρασί , πλησίασε στο σημείο που ήταν ο κρατήρας και το ήπιε όλο. Μεθυσμένος από το κρασί ο Τρίτωνας κοιμήθηκε στην άκρη της θάλασσας .
Ένας Ταναγραίος αμέσως με το τσεκούρι, του έκοψε το κεφάλι, για αυτό το λόγο ο Τρίτωνας ήταν μέσα στο ιερό του Διονύσου ακέφαλος.
Οι κάτοικοι της Τανάγρας λόγω του ότι έπιασαν και σκότωσαν τον Τρίτωνα μεθυσμένο, αποδίδουν τον θάνατόν του στον θεό Διόνυσο.
Ο Παυσανίας στα Βοιωτικά περιγράφει με λεπτομέρειες το θαλάσσιο κήτος, τον Τρίτωνα.
ΤΡΙΤΩΝΑΣ
Κατά την μυθολογία ο Τρίτωνας ήταν θαλάσσια θεότητα . Ήταν θεός του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης , κατοικούσε στα χρυσά ανάκτορα των γονέων του στα βάθη των θαλασσών . Είχε σώμα ανθρώπινο , το οποίο κατέληγε σε ουρά ψαριού, πυκνή , βαθυπράσινη κώμη , βράγχια κάτω από τα αυτιά , μύτη ανθρώπινη και δόντια θηρίου. Άλλοτε παριστανόταν να έχει δύο ουρές ψαριού και δύο πόδια ίππου, όπου τον καλούσαν Ιχθυοκένταυρο. Σύμβολα του Τρίτωνα ήταν η θαλάσσια κόγχη η Τρίαινα και τα κουπιά. Παραστάσεις του υπήρχαν στο αέτωμα του αρχαίου ναού της Ακροπόλεως , στην ζωφόρο του δωρικού ναού της Άσσου , στην Ρώμη αλλά και αλλού .
Κοντά στο ιερό του Διονύσου υπήρχαν και οι ναοί της Θέμιδος , του Απόλλωνα , της Αρτέμιδος και της Λητούς.
Εκεί κοντά στους ναούς υπήρχαν και δύο ιερά , το ένα του Ερμή του Κριοφόρου και το άλλο του Ερμή του Προμάχου.
Τον κριοφόρο Ερμή οι Ταναγραίοι τον είχαν και έμβλημα στο νόμισμά τους. Συνηθιζόταν στην αρχαία Τανάγρα να κουβαλούν στον ώμους τους τα ζώα οι κάτοικοι, όταν πήγαιναν για θυσία.
Στους καλλιτέχνες της αρχαιότητας άρεσε πολύ να ζωγραφίζουν, ή να κατασκευάζουν αγάλματα και επιτύμβιες στήλες με την παράσταση των κριοφόρων.
Το άγαλμα που απεικόνιζε τον Ερμή στην Τανάγρα να κουβαλούσε στους ώμους του ένα κριάρι, το είχε φιλοτεχνήσει ο γλύπτης Κάλαμις, σε ανάμνηση του σημαντικού ιστορικού για την Τανάγρα γεγονότος.
Κάποτε στην Τανάγρα έπεσε μια επιδημία .Λοιμώδης αρρώστια , η οποία θα εξόντωνε όλους τους κατοίκους.
Για τον Πρόμαχο Ερμή, που ήταν προστάτης των πυλών της πόλης , διηγούνταν στην Τανάγρα ότι όταν κάποτε οι Ερετριείς πολιόρκησαν την Τανάγρα με σκοπό να την καταλάβουν, ο Ερμής επικεφαλής των εφήβων της Τανάγρας πολέμησε γενναία και νίκησαν τους εισβολείς.
Μέσα στο ιερό του προμάχου υπήρχε και ο σκελετός του δένδρου άδραχνος , κάτω από τον ίσκιο του οποίου πίστευαν ότι ανατράφηκε ο Ερμής .
Σε μικρή απόσταση από τα δύο ιερά υπήρχε το θέατρο της Τανάγρας και δίπλα μια μεγάλη στοά.
Ο Παυσανίας είχε γνωρίσει όλες τις Ελληνικές πόλεις, πίστευε ότι οι Ταναγραίοι ήσαν οι μόνοι οι οποίοι είχαν οργανώσει τις λατρείες και τους ναούς των θεών καλύτερα από όλους τους άλλους Έλληνες. ΄΄υπεράνω της πόλεως εν τόπω καθαρώ και εκτός ανθρώπων΄΄
Η Τανάγρα ήταν η μοναδική πόλη στην αρχαιότητα όπου οι λατρευτικοί χώροι ήσαν αποκομμένοι από τις κατοικίες των πολιτών.
Στο πιο εμφανές σημείο της πόλης οι Ταναγραίοι είχαν κατασκευάσει το μνήμα της περίφημης Ταναγραίας ποιήτριας Κόριννας.
Στο γυμναστήριο υπήρχε και πίνακας ζωγραφικής όπου απεικονιζόταν η Κόριννα να δένει στο κεφάλι της ταινία για την νίκη που κέρδισε στη Θήβα ανταγωνιζόμενη σε λυρικό ποίημα τον Πίνδαρο.
Πάντες , δε εισίν ούτοι κεράμεις νέμονται δε Ταναγραίοι ταύτην τε την χώραν και όση περί Μυκαλησσόν έστι. (Παυσανίου Ελλάδος Περιηγήσεως).
Η Ταναγραϊκή , Ταναγραία, Ποιμανδρία, Ποιμανδρίς, Τανάγρα, Γραία.
Η μεγάλη και ιστορική Βοιωτική πόλη και κράτος περικλείεται σήμερα ανάμεσα από το σιδηροδρομικό σταθμό της Οινόης , νοτιοανατολικά από το στρατιωτικό αεροδρόμιο της Τανάγρας , και νοτιοδυτικά από την σημερινή κωμόπολη Τανάγρα (Μπράτσι) .
Το τσιμεντένιο κανάλι που ξεκινάει από την Υλίκη και μεταφέρει το νερό στην λίμνη του Μαραθώνα , περνάει ανάμεσα από τα ερείπια της άλλοτε ακμαίας Βοιωτικής πόλης , της Τανάγρας , και την χωρίζει στα δύο.
H θέση , η περιοχή της αρχαίας πόλης ονομάζεται σήμερα ΓΚΡΙΜΑΔΑ.
ΠΡΩΤΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ.
Η αρχή της κατοίκησης των κατοίκων στην Ταναγραϊκή χώρα, ανάγεται πολλές χιλιετίες πίσω και εντοπίζονται από την αρχαιολογική σκαπάνη αμέσως μετά την κυνηγητική περίοδο του ανθρώπου.
Τα πρώτα ίχνη μόνιμης εγκατάστασης οργανωμένων ανθρώπων στην περιοχή , χρονολογούνται στα μέσα της 4ης χιλιετίας π.χ.
Ο προϊστορικός οικισμός της Τανάγρας βρισκόταν πολύ κοντά από το σημείο που είναι κτισμένη η σημερινή Τανάγρα.
Η αρχαιολογική έρευνα καθώς και οι ανασκαφές δίπλα στο σημερινό χωριό, έφεραν στο φως μυκηναϊκούς τάφους με τις γραπτές πήλινες σαρκοφάγους , που κοσμούν το μουσείο της Θήβας.
Ο οικισμός της Τανάγρας των ιστορικών χρόνων αποτελεί την συνέχεια της προϊστορικής και μυκηναϊκής πόλης .
ΤΑΝΑΓΡΑΪΚΗ – ΠΑΡΑΔΟΣΗ .
Η Τανάγρα στην αρχαιότητα αποτελούσε το δώρο της φύσης γιατί ήταν κτισμένη ανάμεσα στην βόρεια όχθη του μεγάλου και πλωτού την εποχή αυτή Ασωπού ποταμού και στην ανατολική όχθη του Θερμόδου ποταμού (ΛΑΡΙΣ)
Οι μεγάλοι και επιβλητικοί εξωτερικοί τοίχοι της πόλης παρείχαν στους κατοίκους ασφάλεια και εμπιστοσύνη.
Νοτιοδυτικά της πόλης, σύμφωνα με τον Παυσανία, ήταν το Κηρύκιον όρος (σημερινή Μαλιβάλεζα, σημερινό όνομα Χορεύρα), όπου σύμφωνα με τις παραδόσεις γεννήθηκε ο ΕΡΜΗΣ.
Σε μια θέση του κηρυκίου όρους που ονομαζόταν ΠΟΛΟΣ, καθόταν ο Άτλας και ασχολούνταν ολόκληρη την ημέρα με σκέψεις για τον κάτω κόσμο και τα ουράνια . Αναφέρει ο Όμηρος σε ποίημά του.
Άτλαντος θυγάτηρ ολόφρονος , ώστε θαλάσσης πάσης Βενθέα οίδεν, έχει δε τούς κίονας αυτός μακράς , αι γαίαν τε και ουρανόν αμφίς έχουσιν.
Η μυθολογία αποδίδει την ονομασία της πόλης στην κόρη του Αιόλου , ή του θεού – ποταμού Ασωπού.
Σύμφωνα πάντα με την μυθολογία στην αρχή η Τανάγρα ονομάσθηκε Ποιμάνδρου γη και οι κάτοικοί της Ποιμάνδρου γενεά.
Ο Ποίμανδρος ήταν ήρωας από την Βοιωτία , γιός του Χαιρεσιλάου και της Στρατονίκης , παντρεύτηκε την Τανάγρα , και ίδρυσε την Ποιμανδρία.
Επιτάφια επιγράμματα που έχουν βρεθεί στην Τανάγρα αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Τούνομαι μέν χαρίας , Θήβη πατρίς αλλά θανόντα Ποιμάνδρου χυδανή γαία κατεσκίασε.
Θειοτέλους τάδε σάμα , τον ηροσεν α φερέκαρπος Ποιμάνδρου γενεή….
Ο Ποίμανδρος σύμφωνα με παραδόσεις αρνήθηκε να πάρει μέρος στον Τρωϊκό πόλεμο.
Ο Αχιλλέας με στρατό επιτέθηκε στην ανοχύρωτη τότε πόλη , έκλεψε την μητέρα του Βασιλιά Ποιμάνδρου, Στρατονίκη και σκότωσε τον εγγονό του.
Ο Ποίμανδρος κατάφερε και ξέφυγε από τον Αχιλλέα και με όλους τους κατοίκους ξεκίνησε την οχύρωση της Ποιμανδρίας .
Στην διάρκεια των εργασιών κάποιος κτίστης που ονομαζόταν Πολύκριθος με ειρωνικά λόγια πρόσβαλε τον Ποίμανδρο.
Ο Ποίμανδρος εκνευρισμένος εκσφενδώνησε μια πέτρα εναντίον του Πολύκριθου. Η πέτρα όμως δεν βρήκε τον στόχο της και χτύπησε τον γιό του, Λεύκιπο, τον οποίο και σκότωσε.
Αμέσως μετά το τραγικό αυτό συμβάν, ο Ποίμανδρος απαρηγόρητος πού σκότωσε τον ίδιο του τον γιό, εγκατέλειψε την πόλη του και ζήτησε από τον Αχιλλέα που εξακολουθούσε να πολιορκεί την χώρα της Ποιμανδρίας , ειδική άδεια εξόδου από την πόλη και επιστροφής .
Ο Αχιλλέας συμμεριζόμενος τον πόνο του Ποίμανδρου του έδωσε άδεια και τον έστειλε στην Χαλκίδα για να συναντήσει τον σοφό Βασιλιά της Ευβοίας Ελεφήνορα.
Ο Ελεφήνορας ακούγοντας τον απαρηγόρητο Ποίμανδρο να του διηγείται το άτυχο συμβάν, που στοίχισε την ζωή του ίδιου του παιδιού του, τον εξάγνισε και τον προέτρεψε να γυρίσει πίσω στην χώρα του.
Ο Ποίμανδρος εξαγνισμένος επέστρεψε από την Χαλκίδα στην χώρα του και έκτισε προς τιμήν του Αχιλλέα μεγάλο ιερό στην είσοδο της πόλης .
ΕΥΝΟΣΤΟΣ
Σύμφωνα με τον Πλούταρχο στην Τανάγρα υπήρχε ένας ήρωας που ονομαζόταν Εύνοστος και ήταν γιός του Ελιέα και της Σκιάδας, που ανατράφηκε από την νύμφη Ευνόστη.
Στην Τανάγρα επίσης στην περίοδο αυτή υπήρχαν τέσσερα (4) αδέλφια ο Βουκόλος , που το όνομά του σημαίνει αγελαδάρης, Ο Έχεμος , Ο Λέοντας και η Οχνα (Οχνη).
Πατέρας των τεσσάρων αδελφών ήταν ο Κολωνός ο Ταναγραίος .
Η Όχνα αγαπούσε παράφορα τον Εύνοστο , ο οποίος όμως δεν ανταποκρινόταν στον έρωτά της.
Ντροπιασμένη και με πληγωμένο τον εγωισμό της η Όχνα , κατηγόρησε στους αδελφούς της τον Εύνοστο , ότι της επιτέθηκε με σκοπό να την βιάσει. Τα τρία αδέλφια έστησαν ενέδρα και σκότωσαν τον Εύνοστο.
Η Όχνα μετά τον τραγικό θάνατο του αγαπημένου της Εύνοστου, με ενοχές και τύψεις μεγάλες , ομολόγησε δημόσια την αλήθεια.
Μετά την ομολογία αυτή και τα αδέλφια της Όχνας , εγκατέλειψαν την πόλη και τράπηκαν σε φυγή από τις απειλές του πατέρα Εύνοστου.
Η Όχνα απογοητευμένη από την ενέργεια αυτή , αυτοκτόνησε.
Οι κάτοικοι της Τανάγρας τιμώντας την μνήμη και τις αρετές του Εύνοστου έκτισαν μαρμάρινο μεγαλόπρεπο ηρώο το οποίο περιτριγυριζόταν από μεγάλο άλσος.
Το άλσος με το ηρώο του Εύνοστου ήταν άβατο για τις γυναίκες και φύλακες το φρουρούσαν ώστε να μην πλησιάζει εκεί καμία γυναίκα.
Πιστεύανε ότι όταν γυναίκα ξέφευγε της προσοχής των φυλάκων και έμπαινε στο άλσος , εμφανιζόταν ο Εύνοστος και κατευθυνόταν προς την θάλασσα και πλενόταν. Αυτό είχε συμβολικό χαρακτήρα και τόνιζε την απέχθεια του Εύνοστου για τις γυναίκες.
ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Ο Παυσανίας που επισκέφθηκε την Τανάγρα αναφέρει ότι μέσα στην πόλη υπήρχαν τα εξής ιερά και μυστικά.
Ωρίωνος τάφος , μαρμάρινο μνημείο ενός άνδρα ρωμαλέου πολύ όμορφου και γενναίου, ο οποίος ήταν ένας από τους αξιολογότατους κυνηγούς. Ο Ωρίωνας υπήρξε ερωμένος της Ηούς , η οποία σκοτώθηκε από την Άρτεμη. Ο Ωρίωνας και στον Άδη δεν έπαψε να αγαπά παθιασμένα το κυνήγι αναφέρει ο Παυσανίας.
Ο ναός του Διονύσου, στην Τανάγρα ήταν πολύ μεγαλόπρεπος. Μέσα στο ναό υπήρχε το λατρευτικό του άγαλμα από πατρινό μάρμαρο, έργο του γλύπτη Κάλαμι. Υπήρχε επίσης σε περίοπτη θέση μέσα στην αίθουσα του ναού και ο Τρίτων, ένα βαλσαμωμένο θαλάσσιο κήτος το Ταναγραίο κήτος.
Ο Δημόστρατος στους αλιευτικούς λόγους αναφέρει ότι ο ίδιος είδε στην Τανάγρα Τάριχον Τρίτωνα, τον οποίο τον περιγράφει ως εξής:
Μοιάζει με τους Τρίτωνες , όπως τους παρουσιάζουν οι ζωγράφοι και οι γλύπτες . Το κεφάλι του έχει φθαρεί από την πολυκαιρία και η μορφή του είναι ασαφής.
Όταν ο Δημόστρατος έβαλε το χέρι του επάνω, έπεσαν λέπια. Κάποιος έκοψε ένα κομμάτι από το δέρμα και το έριξε στη φωτιά και αμέσως ΄΄οσμή βαρεία καιομένου του εμβληθέντος προσέβαλε των παρόντων τας ρίνας΄΄.
Οι επισκέπτες την περίοδο αυτή δεν μπορούσαν να πουν με σιγουριά εάν το βαλσαμωμένο ζώο ήταν θαλάσσιο ή της ξηράς.
Κάποιος που έκοψε ένα μέρος της σάρκας του Τρίτωνα πνίγηκε μετά από λίγο στην θάλασσα και έβγαζε από παντού πίον, που είχε την μυρωδιά της σάρκας του Τρίτωνα όταν καιγόταν.
Ο Παυσανίας στα Βοιωτικά του αναφέρει ότι σύμφωνα με τις παραδόσεις , οι γυναίκες της Τανάγρας πριν να αρχίσουν οι λατρευτικές εκδηλώσεις προς τιμήν του Διονύσου στο ναό, είχαν κατέβει στην θάλασσα για το καθιερωμένο τους θρησκευτικό καθαρμό.
Ενώ κολυμπούσαν όλες μαζί αμέριμνες τους επιτέθηκε ο Τρίτωνας. Βλέποντας τον να τους επιτίθεται , οι γυναίκες φοβισμένες προσευχήθηκαν στον θεό Διόνυσο , για να τους βοηθήσει να σωθούν.
Αμέσως τότε παρο0υσιάστηκε ο Διόνυσος και σε αγώνα με τον Τρίτωνα τον νίκησε και τον σκότωσε.
Μια άλλη παράδοση η οποία είναι και πιο ρεαλιστική , αναφέρει ότι στην Τανάγρα , τα ζώα που προορίζονταν για θυσία στους θεούς τα οδηγούσαν στην θάλασσα για να τα πλύνουν.
Ο Τρίτωνας στήνοντας καρτέρι , τα άρπαζε τα σκότωνε και απειλούσε ακόμη και τους κατοίκους που τα συνόδευαν.
Ήταν τόσο επικίνδυνος, ώστε είχε επιτεθεί ακόμη και σε μικρά πλοιάρια. Φόβος και τρόμος για ολόκληρη την χώρα της Τανάγρας είχε γίνει ο Τρίτωνας ώστε οι κάτοικοι έψαχναν τρόπους για την εξόντωσή του. Κανείς όμως δεν τολμούσε να αντιμετωπίσει τον Τρίτωνα και σχεδίασαν ένα τολμηρό τέχνασμα.
Άφησαν σε κάποιο σημείο της παραλίας έναν μεγάλο κρατήρα γεμάτο κρασί. Ο Τρίτωνας μύρισε το κρασί , πλησίασε στο σημείο που ήταν ο κρατήρας και το ήπιε όλο. Μεθυσμένος από το κρασί ο Τρίτωνας κοιμήθηκε στην άκρη της θάλασσας .
Ένας Ταναγραίος αμέσως με το τσεκούρι, του έκοψε το κεφάλι, για αυτό το λόγο ο Τρίτωνας ήταν μέσα στο ιερό του Διονύσου ακέφαλος.
Οι κάτοικοι της Τανάγρας λόγω του ότι έπιασαν και σκότωσαν τον Τρίτωνα μεθυσμένο, αποδίδουν τον θάνατόν του στον θεό Διόνυσο.
Ο Παυσανίας στα Βοιωτικά περιγράφει με λεπτομέρειες το θαλάσσιο κήτος, τον Τρίτωνα.
ΤΡΙΤΩΝΑΣ
Κατά την μυθολογία ο Τρίτωνας ήταν θαλάσσια θεότητα . Ήταν θεός του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης , κατοικούσε στα χρυσά ανάκτορα των γονέων του στα βάθη των θαλασσών . Είχε σώμα ανθρώπινο , το οποίο κατέληγε σε ουρά ψαριού, πυκνή , βαθυπράσινη κώμη , βράγχια κάτω από τα αυτιά , μύτη ανθρώπινη και δόντια θηρίου. Άλλοτε παριστανόταν να έχει δύο ουρές ψαριού και δύο πόδια ίππου, όπου τον καλούσαν Ιχθυοκένταυρο. Σύμβολα του Τρίτωνα ήταν η θαλάσσια κόγχη η Τρίαινα και τα κουπιά. Παραστάσεις του υπήρχαν στο αέτωμα του αρχαίου ναού της Ακροπόλεως , στην ζωφόρο του δωρικού ναού της Άσσου , στην Ρώμη αλλά και αλλού .
Κοντά στο ιερό του Διονύσου υπήρχαν και οι ναοί της Θέμιδος , του Απόλλωνα , της Αρτέμιδος και της Λητούς.
Εκεί κοντά στους ναούς υπήρχαν και δύο ιερά , το ένα του Ερμή του Κριοφόρου και το άλλο του Ερμή του Προμάχου.
Τον κριοφόρο Ερμή οι Ταναγραίοι τον είχαν και έμβλημα στο νόμισμά τους. Συνηθιζόταν στην αρχαία Τανάγρα να κουβαλούν στον ώμους τους τα ζώα οι κάτοικοι, όταν πήγαιναν για θυσία.
Στους καλλιτέχνες της αρχαιότητας άρεσε πολύ να ζωγραφίζουν, ή να κατασκευάζουν αγάλματα και επιτύμβιες στήλες με την παράσταση των κριοφόρων.
Το άγαλμα που απεικόνιζε τον Ερμή στην Τανάγρα να κουβαλούσε στους ώμους του ένα κριάρι, το είχε φιλοτεχνήσει ο γλύπτης Κάλαμις, σε ανάμνηση του σημαντικού ιστορικού για την Τανάγρα γεγονότος.
Κάποτε στην Τανάγρα έπεσε μια επιδημία .Λοιμώδης αρρώστια , η οποία θα εξόντωνε όλους τους κατοίκους.
Για τον Πρόμαχο Ερμή, που ήταν προστάτης των πυλών της πόλης , διηγούνταν στην Τανάγρα ότι όταν κάποτε οι Ερετριείς πολιόρκησαν την Τανάγρα με σκοπό να την καταλάβουν, ο Ερμής επικεφαλής των εφήβων της Τανάγρας πολέμησε γενναία και νίκησαν τους εισβολείς.
Μέσα στο ιερό του προμάχου υπήρχε και ο σκελετός του δένδρου άδραχνος , κάτω από τον ίσκιο του οποίου πίστευαν ότι ανατράφηκε ο Ερμής .
Σε μικρή απόσταση από τα δύο ιερά υπήρχε το θέατρο της Τανάγρας και δίπλα μια μεγάλη στοά.
Ο Παυσανίας είχε γνωρίσει όλες τις Ελληνικές πόλεις, πίστευε ότι οι Ταναγραίοι ήσαν οι μόνοι οι οποίοι είχαν οργανώσει τις λατρείες και τους ναούς των θεών καλύτερα από όλους τους άλλους Έλληνες. ΄΄υπεράνω της πόλεως εν τόπω καθαρώ και εκτός ανθρώπων΄΄
Η Τανάγρα ήταν η μοναδική πόλη στην αρχαιότητα όπου οι λατρευτικοί χώροι ήσαν αποκομμένοι από τις κατοικίες των πολιτών.
Στο πιο εμφανές σημείο της πόλης οι Ταναγραίοι είχαν κατασκευάσει το μνήμα της περίφημης Ταναγραίας ποιήτριας Κόριννας.
Στο γυμναστήριο υπήρχε και πίνακας ζωγραφικής όπου απεικονιζόταν η Κόριννα να δένει στο κεφάλι της ταινία για την νίκη που κέρδισε στη Θήβα ανταγωνιζόμενη σε λυρικό ποίημα τον Πίνδαρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου