Από το 2000 μια ομάδα Ολλανδών, Ελλήνων και Σλοβένων ερευνητών και φοιτητών διεξάγουν επιφανειακή έρευνα στην αρχαία πόλη της Τανάγρας και στα περίχωρα υπό τη διεύθυνση του Καθηγητή John Bintliff. Η έρευνα συμπεριλαμβάνει εργασία εντός και εκτός πεδίου όπως επίσης και γεωφυσική έρευνα. Ειδικοί μελετούν τα κεραμεικά που βρέθηκαν κατά τις επιφανειακές έρευνες. Στόχος του προγράμματος είναι να ανακατασκευάσει την ιστορική εξέλιξη της κατοίκησης της πόλης και τις σχέσεις με την άμεση ύπαιθρο. Η έρευνα επίσης προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για την διατήρηση και διαχείριση της Τανάγρας και άλλων αρχαιολογικών χώρων της Βοιωτίας.
Η Τανάγρα φαίνεται ότι κατοικήθηκε πρωταρχικά κατά την Νεολιθική Περίοδο από μια μικρή ομάδα αγροτών και υπάρχουν αποδείξεις για παρόμοιους μικρούς οικισμούς μέχρι την Εποχή του Χαλκού. Η πόλη της Τανάγρας αναγνωρίζεται αρχικά κατά την διάρκεια της Ύστερης Γεωμετρικής και Πρώιμης Αρχαϊκής περιόδου (περίπου 700π.Χ) αν και το μέγεθος της πόλης κατά την περίοδο αυτή δεν είναι γνωστό.
Στους κλασικούς χρόνους η πόλη της Τανάγρας ήταν μεγάλη και πλούσια. Στους πρώτους Ρωμαϊκούς χρόνους υπήρξε μείωση πληθυσμού σε όλη την νότια Ελλάδα και είναι πολύ πιθανόν να μειώθηκε ο πληθυσμός και το μέγεθος της Τανάγρας όπως έγινε και με άλλες πόλεις της περιοχής. Ωστόσο κατά τους όψιμους Ρωμαϊκούς χρόνους η πόλη αναπτύχθηκε εκ νέου και τα περισσότερα από τα επιφανειακά ευρήματα προέρχονται από αυτήν την περίοδο. Κατά την περίοδο αυτή εξάλλου επισκευάστηκαν οι κλασικές οχυρώσεις, ως αντίδραση στις επιδρομές βαρβάρων που έπλητταν την Ελλάδα. Μετά την όψιμη Ρωμαϊκή περίοδο η πόλη δεν κατοικήθηκε πλέον εκτεταμένα ενώ για την Βυζαντινή περίοδο υπάρχουν αποδείξεις μόνο για σκόρπια αγροκτήματα. Κατά την Μέση Οθωμανική περίοδο υπήρχε ένας μικρός οικισμός στην ακρόπολη που αποτελείτο από τέσσερις οικίες μεγάλου μήκους.
Οι αποδείξεις για την ύπαιθρο αντιστοιχούν με αυτές της πόλης, με μεγάλη ανάπτυξη κατοίκησης στους Αρχαϊκούς και Κλασικούς χρόνους, μείωση στους ύστερους Ελληνιστικούς και Πρώιμους Ρωμαϊκούς χρόνους και άνθιση ξανά κατά την ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο.
Το ερευνητικό πρόγραμμα βοήθησε να κατανοήσουμε καλύτερα το σύστημα της γεωργικής καλλιέργειας του περιβάλλοντος χώρου των αρχαίων πόλεων. Η πυκνότητα των επονομαζόμενων .......offsite..... κεραμικών , στρώματα θραυσμάτων σε μικρότερη πυκνότητα από ότι υλικά που προέρχονται από παλαιότερους οικισμούς, αλλά αρκετά ενδεικτικά ενός μείζονος σχήματος ανθρώπινης δραστηριότητας, είναι υψηλότατη γύρω από τις άκρες της αρχαίας πόλης. Καθώς απομακρυνόμαστε από την πόλη η πυκνότητα σταδιακά μειώνεται και μετά από 2 χιλιόμετρα τα κεραμικά έχουν σχεδόν εξαφανιστεί. Μια εξήγηση για το φαινόμενο αυτό μπορεί να βρεθεί στο πρόγραμμα της λίπανσης που χρησιμοποιούσαν οι πόλεις και κατά το οποίο ο αστικός πληθυσμός αποθήκευε τα σκουπίδια του για ανακύκλωση στους αγρούς, ώστε να γίνουν εύφορα τα κτήματά του. Ενώ τα οργανικά στοιχεία έχουν εξαφανιστεί εδώ και καιρό, αυτό που έχει μείνει είναι ένα παχύ στρώμα σπασμένων κεραμικών. Αυτό το σύστημα λίπανσης πρέπει ακόμη να χρονολογηθεί για την Τανάγρα αλλά η αρχαία πόλη Θεσπιαί παρουσίασε ένα παρόμοιο φαινόμενο που μπορεί να χρονολογηθεί στην Κλασική περίοδο σύμφωνα με την εξάπλωση του πληθυσμού και το μέγεθος της πόλης.
Η Τανάγρα φαίνεται ότι κατοικήθηκε πρωταρχικά κατά την Νεολιθική Περίοδο από μια μικρή ομάδα αγροτών και υπάρχουν αποδείξεις για παρόμοιους μικρούς οικισμούς μέχρι την Εποχή του Χαλκού. Η πόλη της Τανάγρας αναγνωρίζεται αρχικά κατά την διάρκεια της Ύστερης Γεωμετρικής και Πρώιμης Αρχαϊκής περιόδου (περίπου 700π.Χ) αν και το μέγεθος της πόλης κατά την περίοδο αυτή δεν είναι γνωστό.
Στους κλασικούς χρόνους η πόλη της Τανάγρας ήταν μεγάλη και πλούσια. Στους πρώτους Ρωμαϊκούς χρόνους υπήρξε μείωση πληθυσμού σε όλη την νότια Ελλάδα και είναι πολύ πιθανόν να μειώθηκε ο πληθυσμός και το μέγεθος της Τανάγρας όπως έγινε και με άλλες πόλεις της περιοχής. Ωστόσο κατά τους όψιμους Ρωμαϊκούς χρόνους η πόλη αναπτύχθηκε εκ νέου και τα περισσότερα από τα επιφανειακά ευρήματα προέρχονται από αυτήν την περίοδο. Κατά την περίοδο αυτή εξάλλου επισκευάστηκαν οι κλασικές οχυρώσεις, ως αντίδραση στις επιδρομές βαρβάρων που έπλητταν την Ελλάδα. Μετά την όψιμη Ρωμαϊκή περίοδο η πόλη δεν κατοικήθηκε πλέον εκτεταμένα ενώ για την Βυζαντινή περίοδο υπάρχουν αποδείξεις μόνο για σκόρπια αγροκτήματα. Κατά την Μέση Οθωμανική περίοδο υπήρχε ένας μικρός οικισμός στην ακρόπολη που αποτελείτο από τέσσερις οικίες μεγάλου μήκους.
Οι αποδείξεις για την ύπαιθρο αντιστοιχούν με αυτές της πόλης, με μεγάλη ανάπτυξη κατοίκησης στους Αρχαϊκούς και Κλασικούς χρόνους, μείωση στους ύστερους Ελληνιστικούς και Πρώιμους Ρωμαϊκούς χρόνους και άνθιση ξανά κατά την ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο.
Το ερευνητικό πρόγραμμα βοήθησε να κατανοήσουμε καλύτερα το σύστημα της γεωργικής καλλιέργειας του περιβάλλοντος χώρου των αρχαίων πόλεων. Η πυκνότητα των επονομαζόμενων .......offsite..... κεραμικών , στρώματα θραυσμάτων σε μικρότερη πυκνότητα από ότι υλικά που προέρχονται από παλαιότερους οικισμούς, αλλά αρκετά ενδεικτικά ενός μείζονος σχήματος ανθρώπινης δραστηριότητας, είναι υψηλότατη γύρω από τις άκρες της αρχαίας πόλης. Καθώς απομακρυνόμαστε από την πόλη η πυκνότητα σταδιακά μειώνεται και μετά από 2 χιλιόμετρα τα κεραμικά έχουν σχεδόν εξαφανιστεί. Μια εξήγηση για το φαινόμενο αυτό μπορεί να βρεθεί στο πρόγραμμα της λίπανσης που χρησιμοποιούσαν οι πόλεις και κατά το οποίο ο αστικός πληθυσμός αποθήκευε τα σκουπίδια του για ανακύκλωση στους αγρούς, ώστε να γίνουν εύφορα τα κτήματά του. Ενώ τα οργανικά στοιχεία έχουν εξαφανιστεί εδώ και καιρό, αυτό που έχει μείνει είναι ένα παχύ στρώμα σπασμένων κεραμικών. Αυτό το σύστημα λίπανσης πρέπει ακόμη να χρονολογηθεί για την Τανάγρα αλλά η αρχαία πόλη Θεσπιαί παρουσίασε ένα παρόμοιο φαινόμενο που μπορεί να χρονολογηθεί στην Κλασική περίοδο σύμφωνα με την εξάπλωση του πληθυσμού και το μέγεθος της πόλης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου